نام کتاب : ترجمه قرآن و نكات نحوى آن نویسنده : برزى، اصغر جلد : 1 صفحه : 295
18/ 16 و اينك كه از آنان و آن چه جز خداوند مىپرستند كناره گرفتيد، به آن غار پناه ببريد، تا پروردگارتان از رحمت خود بر شما بگستراند و در كارتان براى شما گشايشى فراهم آورد (16) اعتزلتموهم: فعل ماضى و (تم) فاعل آن و (واو) حرف زايد براى اشباع حركهى ميم و هم: مفعول به، محلا منصوب. اللّه: مستثنى. 18/ 17 و خورشيد چون طلوع مىكرد مىديدى كه از غارشان به سمت راست ميل مىكند و چون غروب مىكرد از سمت چپ آنان مىگذرد، در حالى كه آنان در فراخناى آن [غار] بودند، اين از آيات الهى است، خداوند هركس را هدايت كند او هدايت يافته است و هركس را گمراه گذارد، هرگز براى او دوست راهنمايى نمىيابى (17) ذات: مفعول فيه، ظرف مكان. واو: حاليّه. المهتد: خبر، تقديرا مرفوع و (ياء) از آخر آن براى تخفيف حذف شده است. من: هر دو اسم شرط جازم، مفعول به، محلا منصوب. مرشدا: صفت (وليّا) 18/ 18 و آنان را بيدار مىپندارى، در حالى كه ايشان خفتهاند و ما ايشان را به جانب راست و جانب چپ مىگردانديم و سگشان دو بازوى خود را بر آستانهى [غار] گسترده بود. اگر به ايشان نگاه مىكردى، گريزان از آنان روى برمىگرداندى و از آنان هراسان مىشدى (18) ايقاظا: مفعول به دوّم. واو: حاليّه. فرارا: حال از فاعل (ولّيت) رعبا: تمييز. 18/ 19 و به اين سان ايشان را بيدار كرديم تا در بين خود از هم ديگر سؤال كنند. [آنگاه] گويندهاى از آنان گفت: «چه مدّت [در اين غار] ماندهايد؟» گفتند: «يك روز يا بخشى از روز را ماندهايم.» [عدّهاى ديگر] گفتند: «پروردگارتان به مدّتى كه ماندهايد، داناتر است، پس يكى از خودتان را با اين پولتان به شهر بفرستيد تا ببيند كه غذاى پاكيزهتر كجاست و از آن غذايى برايتان بياورد و بايد به نرمى رفتار كند و هيچكس را از [احوال] شما آگاه نگرداند.» (19) كذلك: مفعول مطلق، عاملش (بعثناهم) لام: لام تعليل مقدّر به (ان) ناصبه و مورد دوّم لام امر است. كم: اسم استفهام، مفعول فيه، ظرف زمان، محلا منصوب. هذه: بدل از (بورقكم)، محلا مجرور. ايّها: اسم موصول، محلا منصوب و هاء: مضاف اليه، محلا مجرور. ازكى: خبر براى مبتداى محذوف (هو ازكى) 18/ 20 «زيرا اگر آنان بر شما دست يابند، سنگسارتان مىكنند يا شما را به آيين خود درمىآورند، و در آن صورت هرگز رستگار نخواهيد شد.» (20) هم: اسم (انّ) محلا منصوب. اذا: حرف جواب. ابدا: مفعول فيه، ظرف زمان.
نام کتاب : ترجمه قرآن و نكات نحوى آن نویسنده : برزى، اصغر جلد : 1 صفحه : 295