89. [سورهى فجر (سپيده دم) مكّى، 30 آيه] به نام خداوند بخشندهى مهربان 89/ 1 سوگند به سپيده دم (1) واو: واو قسم و جارّ و مجرور متعلّق به فعل محذوف (اقسم بالفجر) 89/ 2 و سوگند به شبهاى دهگانه (2) واو: حرف عطف. عشر: صفت براى (ليال) 89/ 3 و سوگند به زوج و فرد (3) 89/ 4 و سوگند به شب آنگه كه به سر رسد (4) 89/ 5 آيا در اينها براى خردمند سوگندى مهمّ است (5) 89/ 6 آيا نديدى كه پروردگارت با عاد [قوم هود] چگونه عمل كرد؟ (6) كيف: اسم استفهام، حال، عاملش فعل (فعل) محلا منصوب. 89/ 7 با ارم ستوندار (7) 89/ 8 همانكه همانند آن در شهرها ساخته نشده است؟ (8) 89/ 9 و با ثمود [قوم صالح] همانان كه در درّه، تخته سنگها را مىبريدند؟ (9) ثمود: معطوف به (عاد) و الّذين: صفت براى (ثمود) محلا مجرور. 89/ 10 و فرعون صاحب سپاه (10) 89/ 11 همانان كه در شهرها طغيان ورزيدند (11) الّذين: صفت براى (قوم فرعون) محلا مجرور. 89/ 12 و در آنجا فساد را زياد كردند (12) 89/ 13 بنابراين پروردگارت تازيانهى عذاب بر سر آنان نواخت (13) 89/ 14 به راستى پروردگارت در كمينگاه است (14) 89/ 15 و امّا انسان، هرگاه كه پروردگارش او را بيازمايد و گراميش دارد و او را نعمت بخشد، گويد: «پروردگارم مرا گرامى داشته است.» (15) امّا: حرف شرط و تفصيل. الانسان: مبتدا. ما: حرف زايد. اكرمن: فعل ماضى و نون: نون وقايه و ياء محذوف در آخر مفعول به محلا منصوب كه براى تناسب فواصل و اختصار حذف شده است. 89/ 16 و امّا هرگاه كه او را به بلا بيازمايد، و روزىاش را بر او تنگ گيرد، گويد: «پروردگارم مرا خوار داشته است.» (16) 89/ 17 چنين نيست، بلكه يتيم را گرامى نمىداريد (17) كلّا: حرف ردع (منع كردن) بل: حرف اضراب. 89/ 18 و بر اطعام مسكين ترغيب نمىكنيد (18) 89/ 19 و ميراث را به تمامى [نامشروع] مىخوريد (19) 89/ 20 و مال را با محبّت فراوان دوست مىداريد (20) 89/ 21 چنين نيست، آنگاه كه زمين سخت پراكنده و كوبيده شود (21) دكا: مورد دوّم تاكيد است. 89/ 22 و فرمان پروردگارت فرارسد، و فرشتگان صف در صف درآيند (22) صفا: مورد اوّل حال و مورد دوّم تاكيد است. 89/ 23 و در چنين روز جهنّم به ميان آورده شود، در چنين روز انسان پند پذيرد، ديگر چه جاى پند پذيرفتن اوست؟ (23) انّى: اسم استفهام، ظرف مكان، محلا منصوب، خبر مقدّم و الذّكرى: مبتداى مؤخّر، تقديرا مرفوع.