179- بىگمان بسيارى از جن و انس كه پديد آوردهايم دوزخى خواهند شد [1]؛ [زيرا] قلبهايى دارند كه با آن [حق را] در نمىيابند و چشمهايى دارند كه با آن [حقايق را] نمىبينند و گوشهايى دارند كه با آن [كلام حق را] نمىشنوند؛ آنها بسان دامها هستند، بلكه گمراهتر [و] در حال غفلتند [2]. 180- صفات [3] نيكوتر به خدا اختصاص دارد، پس به همان صفات خداى را بخوانيد و كسانى را كه در مورد صفاتش كجروى مىكنند، واگذاريد؛ كه بزودى به سبب كردارشان مجازات خواهند شد. 181- گروهى از آفريدگان ما هستند كه [مردم را] به راه حق هدايت مىنمايند و با [معيار] حق حكم مىكنند. 182- و كسانى كه آيات ما را دروغ شمردهاند، بتدريج آنان را از جايى كه گمان نمىبرند به دام مىاندازيم [4]؛ 183- و مهلتشان مىدهم؛ كه تدبير من محكم [و حساب شده] است [5]. 184- آيا نمىانديشند كه در [وجود] معاشرشان اثرى از جنون نيست [6]؟! او فقط هشدار دهندهاى است آشكار. 185- چرا در نظام حاكم بر آسمانها و زمين و آنچه خدا آفريده است توجه نمىكنند، و اينكه چه بسا پايان زندگى آنها نزديك باشد؟ بعد از قرآن [7] كدام سخن را باور مىكنند؟ 186- هر كه را خدا [به جرم رفتارش] به گمراهى سپرد [8]، هيچ راهنمايى نخواهد داشت؛ و آنها را در طغيانشان سرگشته رها مىسازد [9]. 187- از تو درباره رستاخيز مىپرسند كه استقرارش چه زمانى است؟ بگو: علم آن خاص پروردگار من است؛ و تنها او به موقع خود پديدارش خواهد ساخت؛ [اما برپايىاش] در آسمانها و زمين بسى سنگين [و پر اهميت] است [و] ناگهان به سراغ شما مىآيد؛ از تو [چنان] مىپرسند كه گويى كاملًا بدان آگاهى؛ بگو: علم آن خاص خداست، ولى بيشتر مردم [فلسفه مكتوم بودن آن را] نمىدانند. [1]- ترجمه تحت اللفظ آيه اين است: «بسيارى از جن و انس را براى دوزخ آفريديم» ولى با توجه به آيه 56 ذاريات (51) كه مىگويد: «جن و انس را تنها به اين منظور خلق كردم كه مرا بپرستند»، و با توجه به اين آيه 2 ملك (67) كه مىگويد: «مرگ و حيات را پديد آورد تا شما را آزمايش كند كدام نيكوكارتريد» و نيز با توجه به آيات 2 و 3 انسان (76) كه گفته است: «انسان را شنوا و بينا خلق كرديم و راه را نشانش داديم؛ يا شاكر خواهد شد يا ناسپاس»، و نيز با توجه به گفتار اجماع مفسران كه مىگويند: «لام در اين جمله، لام عاقبت است نه غرض، يعنى رفتن آنها به جهنم نتيجه نهايى اراده و عمل خودشان است» (مثل لام در آيات 8 قصص و 88 يونس)، معنى و مفهوم دقيق آيه در متن ترجمه آمده است. باز هم براى روشنتر شدن مفهوم آيه به آيات 37- 41 نازعات (79) توجه فرماييد؛ و اللَّه اعلم. [2]- مفهوم آيه به بيان ديگر در آيه 44 فرقان (25) آمده است. [3]- اسم، مبين صفات و ويژگيهاست؛ به نيمه دوم آيه 7 مريم (19) توجه فرماييد. [4]- معنى و مفهوم اين آيه به بيان ديگر در آيه 42 طور (52) آمده است. [5]- مفهوم آيه به بيان ديگر در بخش ميانى آيه 14 شورى (42) لَوْ لا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَبِّكَ إِلى أَجَلٍ مُسَمًّى لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ آمده است. [6]- اشاره به كلام مخالفان است كه در آيات 6 حجر (15)، 36 صافات (37)، 14 دخان (44) و 51 قلم (68) آمده است. [7]- براى توجيه كلمهاى كه به جاى ضمير قرار دادهايم، با آيه 6 جاثيه (45) مقايسه فرماييد. [8]- به آيه 27 ابراهيم (14) وَ يُضِلُّ اللَّهُ الظَّالِمِينَ توجه فرماييد. [9]- مفهوم آيه به بيان ديگر در آيات 37 نحل (16) و 56 قصص (28) آمده است.