62- به خدا سوگند ياد مىكنند تا شما را راضى نگاه دارند [1]، و [لى] اگر ايمان مىداشتند، سزاوارتر اين بود كه خدا و پيامبرش را خشنود كنند. 63- مگر نمىدانند كه هر كه با خدا و پيامبرش مخالفت ورزد، جاودانه در آتش دوزخ خواهد بود؛ رسوايى بزرگ همين است. 64- دو رويان از آن بيم دارند كه سورهاى بر ضد آنان نازل شود و از آنچه در دلهايشان است به مؤمنان خبر دهد؛ بگو: استهزا كنيد [2]، كه خدا رازى را كه [از بروزش] بيم داريد، برملا خواهد ساخت [3]. 65- اگر از آنها [درباره تمسخرشان] بپرسى، مسلماً خواهند گفت: [سخنان] بيهوده مىگفتيم و بازى مىكرديم؛ بگو: آيا به خدا و آيات او و پيامبرش استهزا مىكرديد؟ 66- عذر نياوريد، شما پس از ايمان به سوى انكار رفتهايد؛ اگر از گروهى از شما [كه احياناً توبه كنند] [4] بگذريم، گروه ديگر را به [كيفر] اينكه بزهكار بودند مجازات خواهيم كرد. 67- مردان و زنان دورو همه بر كيش يكديگرند، به ناپسند فرا مىخوانند و از رفتار شايسته باز مىدارند و دست خود را [از انفاق و خير] مىبندند؛ خدا را فراموش كردند، خدا [هم] آنها را به فراموشى سپرد [5]، زيرا دورويان [از فرمان خدا] منحرفند. 68- خدا به مردان و زنان دورو و انكار ورزان وعده آتش دوزخ داده است كه جاودانه در آن به سر برند؛ و همين بر آنها بس؛ خدا آنها را نفرين كرده است و عذابى پاينده دارند. [1]- اشاره به گفتار دو رويانى است كه به بهانههاى واهى از شركت در جنگ تبوك طفره رفتند و پس از بازگشت پيروزمندانه ياران پيامبر، سعى در توجيه عمل خود داشتند. [2]- با آيه 14 بقره (2) مقايسه فرماييد. [3]- معنى و مفهوم اين آيه به بيان ديگرى در آيات 29 و 30 محمد (47) آمده است. [4]- براى توجيه افزوده، به توبهاى كه در آيه 74 توبه (همين سوره) به آن اشاره شده است توجه فرماييد. [5]- مفهوم عبارت اخير را به بيان كاملتر در آيه 51 اعراف (7) ملاحظه فرماييد؛ به آيات 126 طه (20) و 19 حشر (59) هم در همين زمينه توجه فرماييد.