15- چون آيات روشنگر ما بر آنها خوانده شود، افرادى كه انتظار [رستاخيز و] لقاى ما را ندارند، مىگويند: قرآنى غير از اين بياور يا همين را تغييراتى بده، بگو: من حق ندارم كه خودسرانه قرآن را تغيير دهم؛ تنها از آنچه به من وحى مىشود پيروى مىكنم؛ اگر در برابر پروردگارم نافرمان باشم، از عذاب روزى [1] بزرگ مىترسم. 16- بگو: اگر خدا مىخواست، قرآن را بر شما تلاوت نمىكردم و [خدا] شما را بر آن آگاه نمىكرد؛ قبل از اين، عمرى در ميان شما زيستهام [و هرگز چنين سخنانى نگفتهام]؛ چرا درك نمىكنيد [2]؟ 17- كيست ستمكارتر از آن كه دروغ به خدا نسبت دهد [3] يا آيات او را دروغ شمارد؟ براستى بزهكاران رستگار نخواهند شد. 18- چيزهايى را به جاى خدا بندگى مىكنند كه نه زيانى به آنها مىرساند و نه سودى و مىگويند: اين [بت] ها شفيع ما [در زندگى] نزد خدا هستند؛ بگو: آيا خدا را به چيزى خبر مىدهيد كه در آسمان و زمين سراغى از آن ندارد؟ خدا منزه است و از آنچه [در قدرت با او] شريك مىپندارند والاتر است. 19- مردم جز يك امت واحد نبودند، سپس اختلاف ورزيدند، و اگر وعدهاى از پروردگارت [در مورد مهلت و آزمون] [4] از قبل مقرر نشده بود، در موارد اختلافشان داورى [و كار يكسره] مىشد. 20- مىگويند: چرا [مانند پيامبران پيشين] [5] معجزهاى از پروردگارش بر او نازل نشده است [6] [با آنكه قرآن خود معجزهاى است جاودانه]؟ [7] بگو: امور غيبى فقط اختصاص به خدا دارد [8]، پس شما منتظر باشيد، من هم با شما در انتظار خواهم ماند. [1]- به زيرنويس آيه 69 حج (22) در مورد كلمات «روز» و «ماه» مراجعه فرماييد. [2]- براى توجيه افزوده، به آيه 48 عنكبوت (29) توجه فرماييد. [3]- مصداق آن را در آيه 79 بقره (2) و سرانجامش را در آيه 18 هود (11) ملاحظه فرماييد. [4]- براى توجيه كلمات افزوده (در مورد مهلت)، به آيات 42 ابراهيم (14) و 45 فاطر (35) (و در مورد آزمون به آيه 2 ملك (67) توجه فرماييد. [5]- براى توجيه افزوده، به نيمه دوم آيه 5 انبياء (21) و آيه 48 قصص (48) توجه فرماييد. [6]- به آيات 90- 93 اسراء (17) كه نظر مخالفان را به طور مشروح بيان داشته است، توجه فرماييد. [7]- به آيه 38 يونس (10) توجه فرماييد. [8]- پاسخ ديگر را در آيه 50 عنكبوت (29) ملاحظه فرماييد.