55- تا نعمتى را كه به آنان دادهايم، ناسپاسى كنند؛ [چند صباحى] كامروا باشيد، بزودى خواهيد دانست [1]. 56- براى بتها كه [بىاثرى آنها را] نمىدانند، سهمى از رزقى كه به آنها دادهايم اختصاص مىدهند [2]، به خدا سوگند، در برابر دروغى كه مىبافتيد، بازخواست خواهيد شد. 57- [به پندار خود] براى خدا كه منزه [از اين نسبتها] است، دخترانى فرض مىكنند، و براى خود هر چه دلخواهشان است [3]! 58- ولى هر گاه به يكى از آنها از [تولد] دختر خبر دهند [4]، چهرهاش تيره مىگردد، در حالى كه خشم خود را فرو مىخورد. 59- از [تصور] قباحت خبرى كه دريافت كرده است، خود را از مردم پنهان مىدارد؛ [و مىانديشد كه] آيا او را به ذلت نگاه دارد يا در خاك پنهانش كند؟ آگاه باشيد كه داورى بدى مىكنند! 60- كسانى كه به آخرت باور ندارند، با خصوصيت ناشايستى مشخص شدهاند، و توصيف برتر خاص خداست؛ و او فرادست و فرزانه است. 61- اگر خدا مردم را به سبب ظلمشان مؤاخذه مىكرد، روى زمين احدى باقى نمىگذاشت [5]، ولى آنان را تا مدتى معين مهلت مىدهد [6]، و آن گاه كه سرآمدشان فرا رسد، نه لحظهاى به تأخير افتند و نه به پيش. 62- آنچه بر خود نمىپسندند، به خدا نسبت مىدهند [7] و بدروغ اظهار مىدارند كه سرانجامى نيكو دارند [8]؛ ناگزير آتش [دوزخ] نصيب آنهاست و [به سوى آن] پيشگام شدهاند. 63- به خدا سوگند كه بر امتهاى قبل از تو نيز [پيامبرانى] فرستاديم، ولى شيطان اعمالشان را در نظرشان آراست [9] و اكنون هم شيطان كارسازشان است و عذابى دردناك [در انتظار] دارند. 64- اين كتاب را تنها از آن جهت بر تو نازل كرديم كه موارد اختلافشان را روشن كنى، و هدايت و رحمتى براى اهل ايمان باشد. [1]- مفهوم نيمه دوم اين آيه به بيان ديگر در آيات 30 ابراهيم (14)، 3 حجر (15) و 83 زخرف (43) نيز آمده است. [2]- به آيه 136 انعام (6) توجه فرماييد. [3]- به زيرنويس آيه 149 صافات (37) توجه فرماييد. [4]- به زيرنويس آيه 21 آل عمران (3) مراجعه فرماييد. [5]- با توجه به مفهوم صريح آيات 7- 12 سوره واقعه (56) در مورد تقسيم بندى مردم به سه دسته كه در آيه 32 فاطر (35) و آيات ديگر نيز آمده است، بروشنى پيداست كه منظور آيه بالا اين است كه گناهكاران در اغلب جوامع اكثريت را تشكيل مىدهند. به آيه 66 مريم (19) توجه فرماييد كه انكار قيامت را به طور مطلق از انسان نقل مىكند و بديهى است كه همه چنين نمىگويند. در واقع اين آيه همان معنى و مفهوم روشن آيات 11 يونس (10) و 58 كهف (18) را دارد. [6]- مفهوم اين آيه به بيان ديگر در آيات 42 ابراهيم (14) و 53 عنكبوت (29) آمده است. [7]- توضيح روشنتر را در آيات 57 و 58 همين سوره (نحل) ملاحظه فرماييد. [8]- همين معنى در آيه 36 كهف (18) روشنتر آمده است. [9]- به آيه 36 زخرف (43) و نيز به آيات 103- 105 كهف (18) توجه فرماييد.