111- [به ياد آر] روزى را كه هر كس مىآيد، در حالى كه [بىنتيجه] از خود دفاع مىكند و نتيجه اعمال هر كس به تمامى داده خواهد شد، بىآنكه [ذرهاى] مورد ظلم قرار گيرند. 112- خدا [براى ناسپاسان] شهرى را به مثل آورده است كه امن و آرام بود و روزىاش فراوان و گوارا از هر طرف مىرسيد، ولى آنها [به جاى شكر، با سرمستى و غرور] نعمتهاى الهى را ناسپاسى كردند، خدا هم به كيفر رفتارشان، بلاى فراگير گرسنگى و ترس [از ناامنى] را از دامنگيرشان كرد [1]. 113- پيامبرى از خود آنها به سراغشان آمد، اما او را دروغ پرداز شمردند، از اين رو عذاب آنان را فرا گرفت، در حالى كه ستمكار بودند. 114- از آنچه خدا روزى شما كرده است، حلال و پاكيزه بخوريد و اگر تنها او را بندگى مىكنيد، نعمتش را سپاس داريد [2]. 115- [خدا] تنها مردار، خون، گوشت خوك [3] و آنچه [به هنگام ذبح] نام غير خدا بر آن برده شده [4] [و براى خوشامد و سلامت طاغوتها قربانى شده باشد]، بر شما حرام كرده است، و هر كه با بىميلى و بدون تجاوز [از حد سد جوع] ناگزير [از خوردن] گردد، خدا آمرزگارى است مهربان. 116- به استناد دروغى كه خود بر زبان مىرانيد، مگوييد كه اين حلال است و آن حرام كه دروغ به خدا نسبت دهيد [5]؛ زيرا كسانى كه دروغ به خدا نسبت مىدهند، رستگار نخواهند شد. 117- برخوردارى ناچيزى [در دنيا] و عذابى دردناك [در آخرت] دارند. 118- بر يهوديان نعمتها [ى ديگرى را] كه قبلًا براى تو شرح دادهايم، تحريم كرديم [6]؛ و ما بر آنها ستمى نكرديم، بلكه خود در حق خويش ستم مىكردند. [1]- به آيه 53 انفال (8) توجه فرماييد؛ توصيفى كه از اين شهر شده، با توصيفهايى كه در چند آيه قرآن از شهر مكه شده، هماهنگ است؛ به نيمه دوم آيه 57 قصص (28)، نيمه اول آيه 126 بقره (2)، نيمه دوم آيه 37 ابراهيم (14) و آيه 4 قريش (106) توجه فرماييد. بعضى از تفاسير روايتى نقل كردهاند كه وقتى اهل مكه در كفر و عناد اصرار و لجاج مىورزيدند، رسول اكرم (ص) در حقشان دعا كرد كه خدايا سالهاى زمان يوسف را بر اين قوم قرار بده، و پس از اين دعا، در يك دوره علاوه بر گرسنگى، گرفتار ترس از قشون مدينه هم بودند؛ و اللَّه اعلم. [2]- به آيه 7 ابراهيم (14) توجه فرماييد. [3]- به زيرنويس اول آيه 173 بقره (2) در مورد مسئله گوشت خوك مراجعه فرماييد. [4]- به زيرنويس آيه 4 مائده (5) توجه فرماييد. [5]- به نيمه اول آيه 148 انعام (6) توجه فرماييد. [6]- به آيات 146 انعام (6) و 160 نساء (4) توجه فرماييد.