25- قبل از تو هيچ پيامبرى نفرستاديم، مگر اينكه به او وحى كرديم كه: معبودى جز من نيست، تنها مرا بندگى كنيد. 26- گفتند [خداى] رحمان فرزندان دخترى [1] [از فرشتگان] [2] برگزيده است! او منزه [از اين نسبتها] است؛ و فرشتگان بندگان گرامى [خدا] هستند، 27- كه در گفتار بر او پيشدستى نكنند و به فرمان او عمل مىكنند. 28- آنچه در پيش دارند و آنچه پشت سر نهادهاند، خدا مىداند؛ و جز براى كسانى كه خدا [از آنان] خشنود باشد، امداد [غيبى] نمىكنند و از مهابت [3] او هراسانند. 29- هر كه از آنها داعيه معبود شدن در كنار خدا را داشته باشد، به دوزخ كيفرش مىدهيم؛ ستمگران را اين گونه كيفر مىدهيم. 30- مگر انكار ورزان نمىدانند كه [كرات] آسمانها و زمين به هم پيوسته بودند، سپس آنها را از هم بازگشوديم [4]؟ و هر موجود زندهاى را از آب پديد آورديم؟ آيا باز هم [به وحدانيت خدا] باور نمىآورند؟ 31- در زمين براى تغذيه مردم [5] كوههاى ثابت قرار داديم و در آن درههايى پديد آورديم تا [بدان] راه يابند. 32- جوّ [زمين] را سقف محفوظى [براى آن] مقرر داشتيم [6]، و [لى] آنها از نشانههاى آن [پديده سراسر حكمت] رويگردانند. 33- اوست كه شب و روز و خورشيد و ماه را كه هر يك در سپهرى شناورند، آفريد. 34- قبل از تو براى هيچ بشرى زندگى جاودانه مقدر نكرديم؛ [آنها كه در انتظار مرگ تو نشستهاند] اگر تو از دنيا رفتى، مگر خودشان ماندگار خواهند بود [7]؟ 35- هر كس طعم مرگ را خواهد چشيد؛ و شما را براى آزمايش به [حوادث] نيك و بد مبتلا مىكنيم [8]؛ و [آن گاه] به پيشگاه ما بازگردانده مىشويد. [1]- «ولد» براى مذكر و مؤنث و مفرد و جمع يكسان به كار مىرود؛ لذا در اينجا كه منظور جمع دختران بوده، به صورت مفرد آمده است. [2]- ابتدا به آيه 57 نحل (16) و بعد به آيه 19 زخرف (43) توجه فرماييد. [3]- فيض كاشانى و بيضاوى «خشيت» را در اينجا به معنى عظمت و مهابت گرفتهاند، ولى علامه طباطبايى با آنكه اين آيه در مورد فرشتگان است، آن را همچون آيه 57 مؤمنون (23) ترس از مجازات معنى كرده است و آيه بعدى را (29 انبياء) مؤيد نظر خود دانسته است؛ و اللَّه اعلم. [4]- موضوع پيوستگى آسمانها و زمين در آيه، اشاره به آغاز خلقت است كه طبق نظر دانشمندان، مجموعه جهان به صورت توده واحد عظيمى از بخار سوزان بوده كه در اثر انفجارات درونى تدريجاً تجزيه شده است و كهكشانها و ستارگان، از جمله منظومه شمسى و كره زمين، به وجود آمدهاند. [5]- به زيرنويس آيه 15 نحل (16) مراجعه فرماييد. [6]- به زيرنويس آيه 12 نبأ (78) توجه فرماييد. [7]- پاسخ به مشركين مكه است كه گفتارشان در آيه 30 طور (52) آمده است. [8]- مفهوم اين عبارت به بيان ديگر در نيمه دوم آيه 168 اعراف (7) آمده است؛ در اين رابطه به آيه 2 عنكبوت (29) هم توجه فرماييد.