16- قرآن را اين گونه به صورت آياتى روشنگر نازل كرديم، و خدا هر كه را بخواهد، [بدان] هدايت كند [1]. 17- خدا ميان كسانى كه [به آيين اسلام] ايمان آوردند و نيز يهوديان و صابئان [2] و مسيحيان و زرتشتيان و مشركان، در روز رستاخيز داورى خواهد كرد؛ كه خدا بر هر چيزى گواه است. 18- آيا توجه نكردهاى كه هر كه [و هر چه] [3] در آسمانها و زمين است و [از جمله] خورشيد و ماه و ستارگان و كوهساران و درختان و موجودات زنده و همه آدميان [4] [با تبعيت گريز ناپذير خود از قوانين عمومى جهان] در قبال خدا خاضع و فروتنند؛ و بسيارى [از مردم] هم [با سوء استفاده از پديده محدود اختيار] فرمان عذاب در مورد آنها قطعى شده است؛ و هر كه را خدا خوار گرداند، گرامى دارندهاى نخواهد داشت؛ كه خدا آنچه بخواهد مىكند. 19- اين دو گروه، مخالف يكديگرند كه در مورد پروردگارشان به مخاصمه پرداختند، و براى انكار ورزان جامههاى آتشين بريده شده [و] آب داغ از فراز سرشان بر آنها ريخته مىشود [5]. 20- [به گونهاى كه] درون و پوستهاشان به وسيله آن گداخته شود. 21- و گرزهاى آهنين [در انتظار] دارند. 22- هر گاه از شدت اندوه بخواهند از عذاب خارج شوند، بدان بازگردانده شوند، و [گفته مىشود:] عذاب آتش را بچشيد [6]. 23- [ولى] خدا مؤمنان نيكوكار را به باغهايى از بهشت درآورد كه نهرها در دامن آن جارى است؛ در آنجا به دستوارههاى زرين و مرواريد آراسته مىشوند، و لباسشان از ديباست. [1]- براى توجيه افزوده، با آيه 16 مائده يَهْدِي بِهِ اللَّهُ مَنِ اتَّبَعَ رِضْوانَهُ مقايسه فرماييد. [2]- به زيرنويس آيه 62 بقره (2) مراجعه فرماييد. [3]- براى توجيه افزوده، به آيه 68 يونس (10) توجه فرماييد. [4]- براى توجيه معناى «كثير» در اينجا به زيرنويس آيه 70 اسراء (17) مراجعه فرماييد. [5]- به آيه 10 يونس (10) توجه فرماييد. [6]- مفهوم آيه به بيان ديگر در آيات 37 مائده (5) و 107 و 108 مؤمنون (23) آمده است.