3- [با وجود اين، پارهاى از مردم] به جاى خدا معبودانى را برگزيدهاند كه چيزى نمىآفرينند و خود آفريده مىشوند؛ نه اختيار ضرر و نفع خود را دارند و نه امر مرگ و حيات و تجديد حيات به دست آنهاست [1]. 4- انكار ورزان گفتند: اين [قرآن] فقط دروغى است كه با كمك گروهى ديگر جعل كرده است [2]؛ براستى ستم و سخن ناحق در ميان آوردند. 5- و گفتند: [قرآن] همان افسانههاى كهن است كه يادداشت كرده است و بامداد و شبانگاه بر او ديكته مىشود. [3] 6- بگو: اين [كتاب] را كسى نازل كرده است كه [تمامى] اسرار را در آسمانها و زمين مىداند؛ و او آمرزگارى است مهربان. 7- گفتند: اين چگونه پيامبرى است كه غذا مىخورد و در بازارها گام مىزند؟ چرا فرشتهاى بر او نازل نشده است كه همراه او هشدار دهد؟ [4] 8- يا چرا گنجى نصيبش نشده است و باغى ندارد كه از [ميوه] آن بخورد؟ [5] و ستمگران [شان] گفتند: شما فقط از مردى جادوزده پيروى مىكنيد. 9- ببين چگونه براى تو مثلها زدند و گمراه شدهاند و در نتيجه راه به جايى نمىبرند. 10- منشأ بركات است خدايى كه اگر بخواهد، بهتر از آن را به تو ارزانى خواهد داشت، باغهايى از بهشت كه نهرها در دامن آن جارى است، و قصرها [در كنارش]. 11- [نه فقط رسالت تو را] بلكه رستاخيز [6] را هم دروغ شمردند؛ و براى هر كه رستاخيز را دروغ بشمارد، آتشى سوزان آماده كردهايم. [1]- براى روشنتر شدن، به آيه 23 نجم (53) توجه فرماييد. [2]- پاسخ اين ادعا را در آيه 103 نحل (16) ملاحظه فرماييد. [3]- پاسخ اين ادعا را در آيه 48 عنكبوت (29) و 82 نساء (4) ملاحظه فرماييد. [4]- پاسخ اين گفتار مشركين در آيات 7 و 8 انبياء (21)، 20 فرقان (همين سوره) و 95 اسراء (17) آمده است. [5]- ايراد مشابه و پاسخ آن در آيه 93 اسراء (17) آمده است؛ ضمناً به آيات 7 و 11 انعام (6) و 14 و 15 حجر (15) توجه فرماييد. [6]- از نظر معنى و مفهوم ساعت در اينجا به آيات 31 انعام (6) و 187 اعراف (7) توجه فرماييد.