51- اين گفتار را پياپى بر آنها عرضه كرديم، بسا كه پند پذيرند. 52- [بسيارى از] آنها [1] كه قبل از قرآن كتابشان دادهايم، به قرآن نيز ايمان مىآورند. 53- و چون بر آنها تلاوت شود، گويند: آن را باور داريم، گفتار حقى است از جانب پروردگارمان و قبل از اين هم [در برابر خدا] تسليم بودهايم [2]. 54- آنها پاداششان را به خاطر پايدارى كه كردند، دو بار دريافت خواهند داشت، [زيرا علاوه بر كتاب خود به قرآن هم باور داشتند] و آزار [قوم خود] را با مدارا و حلم [از خود] دور مىكنند [3] و نيز از آنچه روزيشان كردهايم انفاق مىكنند، 55- و چون ياوهاى بشنوند، [بزرگوارانه] [4] از آن رويگردانند و مىگويند: [نتيجه] اعمال ما براى ماست و [نتيجه] اعمال شما براى خودتان؛ سلامت باشيد [5]؛ ما در پى [مجالست] جاهلان نيستيم. 56- چنين نيست كه تو هر كه را دوست دارى، قادر به هدايتش باشى، بلكه خداست كه هر كه را بخواهد، هدايت مىكند، و او به حال راه يافتگان [6] آگاهتر است [7]. 57- [افرادى از اهل مكه] گفتند: اگر به همراه تو از راه هدايت پيروى كنيم، در سرزمين خود به دام [دشمنان] مىافتيم؛ مگر آنها را در حرم امنى مستقر نكردهايم [8] كه انواع محصولات- به عنوان رزقى از جانب ما- به سوى آن سرازير مىشود؟ ولى بيشترشان نمىدانند. 58- چه بسيار [مردم] شهرها را كه از رفاه زندگى خويش سرمست شده بودند [9]، هلاكشان كرديم؛ اين خانههاى [ويران] آنهاست كه بعد از آنان جز اندكى مسكون نشده است؛ و ما وارث [آن] بوديم. 59- پروردگار تو [مردم] شهرها را هلاك نخواهد كرد، مگر اينكه در مركز آنها پيامبرى برانگيزد كه آيات ما را بر آنها تلاوت كند [و هشدار دهد]، و تنها سرزمين ستمگران را نابود مىكنيم. [1]- نه همه آنها، بلكه آن عده از مسيحيان كه در آيات 83- 85 مائده (5) معرفى شدهاند. [2]- براى توجيه افزوده، به آيات 131 بقره (2) و 54 زمر (39) توجه فرماييد. [3]- به توضيح آيه 34 فصلت (41) هم توجه فرماييد. [4]- براى توجيه افزوده، به آيه 72 فرقان (25) توجه فرماييد. [5]- سلام در اين موارد مفهوم خداحافظى دارد، جمله آخر آيه مؤيد اين نظر است. [6]- خواست خدا در اين مورد، قانونمند و بستگى به روش خود انسانها دارد، به آيه 53 روم (30) و بخش پايانى آيه 5 صف (61) وَ اللَّهُ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفاسِقِينَ توجه فرماييد. [7]- مفهوم آيه به بيان ديگر در آيه 37 نحل (16) آمده است. [8]- مفهوم آيه به بيان ديگر در آيه 67 عنكبوت (29) آمده است. [9]- إِنَّ الْإِنْسانَ لَيَطْغى أَنْ رَآهُ اسْتَغْنى (6 و 7 علق).