11- و همان كسى است كه از آسمان باران را به مقدار معينى فرستاد؛ پس [ماييم كه] زمين خزان زده و خشك را به وسيله آن حيات بخشيديم؛ شما نيز همين گونه [از گورها] خارج مىشويد. 12- خدايى كه همه زوجها را آفريد [1] [اعم از نبات و حيوان و غيره] [2]، و براى شما وسيله سوارى از كشتيها و دامها [و غيره] [3] پديد آورد. 13- تا بر پشت آنها [براحتى] قرار گيرد و آن گاه كه بر آنها قرار گرفتيد، نعمت پروردگارتان را ياد كنيد و بگوييد: تقديس مىكنيم خدايى كه اين [وسيله] را در خدمت ما گماشت و ما خود توان [ايجاد] آن را نداشتيم، 14- و ما به پيشگاه پروردگارمان باز مىگرديم. 15- براى خدا از ميان بندگانش سهمى قرار دادند [4]؛ براستى كه انسان آشكارا ناسپاس است. 16- مگر خدا از ميان آفريدگانش دختران را انتخاب كرد و شما را به [داشتن] پسران اختصاص داد [5]؟ 17- در حالى كه هر گاه به يكى از آنها خبر دهند [6] آنچه براى خداى رحمان مثل مىزند [نصيبش شده]، چهرهاش تيره مىگردد، در حالى كه خشم خود را فرو مىخورد. 18- آيا آن كس كه با [عشق به] زيور پرورش يافته و در صف جدال ظاهر نمىگردد [خاص خداست]؟ 19- فرشتگان را كه بندگان خداى رحمانند، ماده پنداشتند، مگر به هنگام آفرينش آنها حضور داشتند؟! اظهارات آنان ضبط [7] و بازخواست خواهند شد. 20- و گفتند: اگر خداى رحمان مىخواست، ما فرشتگان [و بتان] را پرستش نمىكرديم؛ آنان در مورد اين [امر] بىاطلاعند و جز گزافه نمىگويند. 21- مگر قبل از قرآن كتابى به آنها دادهايم كه بدان استدلال كنند؟! 22- بلكه گفتند: ما تشخيص داديم كه پدرانمان آيينى [مناسب] داشتند و ما از پى آنها راه يافتهايم. [1]- به آيه 49 ذاريات (51) توجه فرماييد. [2]- براى توجيه افزوده، به آيه 36 يس (36) توجه فرماييد. [3]- براى توجيه افزوده، به آيه 8 نحل (16) توجه فرماييد. [4]- به آيات 100 انعام (6)، 57 نحل (16) و 40 اسراء (17) توجه فرماييد. [5]- به زيرنويس آيه 149 صافات (37) مراجعه فرماييد. [6]- به زيرنويس آيه 21 آل عمران (3) توجه فرماييد. [7]- به آيات 10- 12 انفطار (82) توجه فرماييد.