30- [به ياد آر] زمانى را كه پروردگارت به فرشتگان گفت: من در زمين جانشينى [براى بشر غير مسئول و بىاختيار] [1] قرار مىدهم [2]؛ گفتند: آيا كسى را در آنجا مىگمارى كه [با سوء استفاده از اختيار] در آن تبهكارى كند و خونها ريزد؟ [اگر هدف از آفرينش انسان عبادت توست،] [3] ما خود، تو را با ستايشت تسبيح و تقديس مىكنيم؛ [خدا] گفت: من [از استعدادهاى شگرف انسان] حقايقى را مىدانم كه شما نمىدانيد. 31- سپس همه خصوصيات [4] [مخلوقات زمين] را به آدم آموخت و آن گاه آن [مخلوقات] را بر فرشتگان عرضه كرد و گفت: اگر راست مىگوييد خصوصيات [و كاربرد] اينها را برشماريد. 32- گفتند: تو را تقديس مىكنيم، ما جز آنچه به ما آموختهاى دانشى نداريم؛ كه تو خود داناى فرزانهاى. 33- [خدا] گفت: اى آدم، فرشتگان را از خواص و كاربرد موجودات زمينى آگاه كن! و چون آگاهشان كرد، [خدا] گفت: مگر به شما نگفتم كه من اسرار آسمانها و زمين را مىدانم، و از هر چه آشكار مىكنيد و آنچه پنهان مىداشتيد، آگاهم؟ 34- [به ياد آر] زمانى را كه به فرشتگان گفتيم: براى [بزرگداشت] آدم ابراز فروتنى كنيد؛ همه ابراز فروتنى كردند جز ابليس، كه سر باز زد و برترى جست [5] و در زمره انكار ورزان شد. 35- [آن گاه] گفتيم: اى آدم، تو و همسرت در اين بهشت قرار و آرام گيريد و از [نعمتهاى] آن فراوان و گوارا از هر جا كه خواهيد بخوريد، ولى به اين درخت نزديك نشويد كه در زمره ستمكاران خواهيد بود. 36- شيطان آنان را از [اجراى] آن [دستور] به لغزش انداخت و از نعمتى كه در آن مىزيستند خارجشان كرد، و گفتيم: [از بهشت] فرود آييد، در حالى كه [با انبوه نسلتان] دشمن يكديگريد؛ و تا زمانى محدود در زمين استقرار و برخوردارى خواهيد داشت [6]. 37- آن گاه آدم از پروردگار خود سخنانى فرا گرفت [7] [و ابراز پشيمانى و توبه كرد]، و خدا هم [به رحمت خود] بر او بازگشت؛ كه او باز پذير و مهربان است. [1]- انسانهاى اوليه كه بر اساس غريزه زندگى مىكردهاند. [2]- براى توجيه ترجمه «خليفة فى الارض» به آيات 14 و 73 يونس (10) و 69 و 74 اعراف (7) توجه فرماييد. [3]- براى توجيه افزوده، به آيه 56 ذاريات (51) توجه فرماييد. [4]- اسم، مبيّن خصوصيات است، از اين نظر با آيه 65 مريم (19) مقايسه فرماييد. [5]- موجبات استكبار شيطان (به زعم خودش) در اينجا بيان نشده است؛ به آيات 12 اعراف (7) و 33 حجر (15) توجه فرماييد. [6]- براى تفصيل اين آيه به آيات 20- 25 اعراف (7) مراجعه فرماييد. [7]- سخنانى كه در آيه 23 اعراف (7) آمده است.