103- سوره عصر به نام خداى رحمان [و] رحيم 1- سوگند به زمان، 2- كه انسانها [1] در [حال] زيانند [2]، 3- مگر مؤمنان نيكوكار كه يكديگر را به رعايت حق و شكيبايى توصيه كردند. 104- سوره همزه به نام خداى رحمان [و] رحيم 1- واى بر هر غيبت كننده عيبجوى، 2- كه مالى فراهم ساخته و به حساب آن مشغول است، 3- پندارد كه اموالش موجب جاودانگى اوست [3]؛ 4- هرگز! در بلاى خردكننده نگونسار خواهد شد. 5- خبر ندارى كه آن بلاى خردكننده چگونه است [4]! 6- آتش افروخته خداست، 7- كه بر دلها مىافتد؛ 8- [و] به صورتى غير قابل گريز بر آنان مقرر شده است [5]، 9- در ستونهاى كشيده شده. 105- سوره فيل به نام خداى رحمان [و] رحيم 1- آيا توجه نكردهاى كه پروردگارت با سپاه فيل سوار [6] چه كرد؟! 2- مگر نيرنگشان را نقش بر آب نكرد؟ 3- و پرندگانى فوج فوج بر سر آنها فرستاد، 4- [كه] سنگهايى از خمير سخت شده بر آنان مىافكندند [7]، 5- سرانجام آنان را به صورت كاهبرگهاى جويده درآورد. [1]- منظور اكثريت انسانهاست نه همه؛ به آيه 48 انعام (6) توجه فرماييد؛ آيه بعد هم مؤيد آن است. [2]- موارد و شرايط خسران را در آيات 31 انعام (6)، 9 اعراف (7) و 65 زمر (39) ملاحظه فرماييد. [3]- به آيات 35 كهف (18)، 25- 27 دخان (44) و 28 و 29 حاقه (69) توجه فرماييد. [4]- اين بيان كنايه از عظمت موضوع در مورد بحث است. [5]- به آيه 13 فرقان (25) توجه فرماييد. [6]- منظور سپاه ابرهه است كه قصد نابودى كعبه را داشت. [7]- دكتر يد اللَّه سحابى، قرآن پژوه و زمينشناس برجسته، طى توضيحات تفسيرى مفصل خود در مورد اين سوره در جلسات تفسير خصوصى، بلايى را كه سپاه پيلداران را از ميان برد، ناشى از بمب آتشفشانى مىداند كه سنگهاى آن در آن منطقه هنوز هم باقى است؛ و اللَّه اعلم.