87- خداست كه معبودى جز او نيست؛ محققاً شما را در روز ترديد ناپذير رستاخيز جمع مىكند [1]؛ [اين گفتار خداست] و راستگوتر از خدا كيست؟ 88- چرا در مورد دو رويان دو گروه شديد؟ در حالى كه خدا به خاطر دستاورد [زشت] شان آنها را نگونسار كرده [و با افكار دوران جاهليت دمساز شدهاند]؛ آيا مىخواهيد كسى را كه خدا گمراه كرده است هدايت كنيد [2]؟ هر كه را خدا گمراه كرده است، هرگز راهى براى او نخواهى يافت. 89- دوست دارند شما هم بسان آنها به راه انكار گام زنيد، و يكسان باشيد، پس با هيچ يك از آنان دوستى نكنيد تا در راه خدا مهاجرت كنند؛ و اگر [از هجرت] روى برتافتند [و علاقه به جلب محبت گروه متخاصم داشتند، سوء نيتشان محرز است]، آنها را هر جا كه يافتيد دستگير و به قتل برسانيد و از ميان آنها دوست و ياورى انتخاب نكنيد؛ 90- مگر كسانى كه وابسته به گروهى باشند كه بين شما و آنها پيمانى برقرار است، يا آنها كه [با اين تعهد] به سراغ شما مىآيند كه نسبت به جنگ و ستيز با شما و گروه خود بىعلاقهاند؛ اگر خدا مىخواست، آنان را بر شما مسلط مىكرد كه با شما بجنگند؛ پس اگر از [تعرض و] جنگ با شما كناره گرفتهاند و ابراز مسالمت كردهاند، خدا براى شما هيچ گونه راه تعرضى عليه آنها نگشوده است. 91- گروه ديگرى را خواهيد يافت كه [موضعى جداگانه دارند و با دورويى] مىخواهند از جانب شما و هم از جانب قوم [مشرك] خود ايمان باشند؛ [ولى] هر گاه كه [با تحريك دشمنان] به فتنه كشانده شوند، [براحتى] در آن نگونسارشان كنند؛ اگر آنها از [تعرض عليه] شما كناره نگرفته و ابراز مسالمت نكردند و دست از شما بازنداشتند، آنها را هر جا كه يافتيد دستگير و به قتل برسانيد [3]؛ ايشان هستند كه در برابر آنان شما را در موضعى مسلط قرار دادهايم. [1]- مفهوم آيه به بيان ديگر در آيات 9 آل عمران (3)، 49 و 50 واقعه (56) و 38 مرسلات (77) آمده است. [2]- به آيه 27 ابراهيم (14) وَ يُضِلُّ اللَّهُ الظَّالِمِينَ توجه فرماييد. [3]- اين آيه را با توجه به آيه 61 انفال (8) بايد در نظر گرفت.