ج- حربيّه‌ها: كشتيهاى كوچك جنگى است، اين كشتيها نوعى از همان شينى‌هاى جنگى است كه از نظر حجم كوچكتر ازآنها است.

ويژگى اين شناورها نسبت به كشتيهاى جنگى به تند روى و چالاكى آنهاست، اين نوع شناورها در عصر فاطميان در مركز صنعتى روضه، [1] در مصر ساخته مى‌شد و در دوران بنى- اميّه از مهمترين كشتيهاى متعلّق به ناوگان اندلسى به حساب مى‌آمدند و درجنگهاى سرزمين مغرب و اندلس بكارگرفته شدند [2] كه ابن حمديس درباره آنها چنين مى‌گويد:

«هر دم در دريا فرو مى‌روند كه امواج آن چون سواران تكاور است و كشتى آتش افروزى كه باموادّ آتش زاى خود كه بر دشمن مى‌افكند سعوط (انفيه) مرگ را به عطسه گاه دشمن مى‌رساند.

در كرانه‌هاى سرخ و زرد افق، چون دختران سياهى به چشم مى‌آيند كه به خانه داماد مى‌روند.

هرگاه تنور (دستگاه اتشبار) خود را به كار مى‌اندازند، گويا آتشفشان، روزنه‌اى به بيرون مى‌گشايد.» [3]

همچنين ابن حمديس درباره يك كشتى جنگى كه در سال 512 هجرى، آتشبار نفت به روى كشتيهاى دشمن گشوده است، مى‌گويد:

«يك ناو جنگى را ديدند كه با آتش بارى خود نفس‌ها را خاموش مى‌كند گويا مهل (آب داغ جهنّم) با شتاب براى بريان كردن چهره‌ها از لوله آن بيرون مى‌ريزد.

و گويا روزنه‌هاى آتشفشان آن، از ترس دوزخ خبر مى‌دهد

مس داغى كه از آن شعله‌اى بر مى‌فروزد كه جان سفيد پوشان را به نابودى‌

[1] - مقريزى، الخطط، ج 2، ص 277 و ج 3، ص 115.

[2] - العذرى، ص 81 و ادريسى، ص 112.

[3] - ديوان ابن حمديس، ص 276. على مصطفى مصراتى، ابن حمديس صقلى سلسلة اقراء، قاهره 1963، ص 85.