در مركز صنعتى روضه ساخته مى‌شد. [1]

و مسطّحات: اين كشتى‌هاى بزرگ، داراى سطحى هموار بودند كه براى حمل ونقل اسلحه براى ناوگان مورد استفاده قرار مى‌گرفتند ودر اندلس اين قبيل كشتيها را بارى مى‌ناميدند. [2]

ز بطسه‌ها: اين كشتى‌ها داراى حجمى زياد بودند كه از چندين طبقه تشكيل مى‌شد و به تعداد زيادى قريب چهل بادبان مجهّزبود [3] و براى حمل ونقل آذوقه وموادّ غذايى مورد استفاده قرار مى‌گرفت، [4] همچنانكه در زمينه نقل و انتقال عدّه زيادى جنگجو، [5] نزديك به هفتصد نفر، مورد بهره‌بردارى قرار مى‌گرفت. [6]

ج- غيطانى وعجزى: شناورهايى به نامهاى غيطانى و عجزى كه داراى حجمى بزرگ بوده و در مركز صنعتى مصر ساخته شده بودند اين دونوع كشتى مى‌توانستند عدّه زيادى مسافر و مقدار زيادى بار را حمل كنند. [7]

ما، به نام شناورهاى ديگرى كه در دوران اغلبى‌ها درمغرب، معروف بوده است، دست يافته‌ايم و فاطمى‌ها نيز به جهت تأسيس حكومت خود در مغرب و منتقل شدن ادوات دريايى اغلبى‌ها به آنان، به اين قبيل نامها آشنايى داشته‌اند، از جمله اين شناورها مى‌توان نواشى [8] و فتاش را نام برد. [9]

همچنين نام شناورهايى را كه در عصر ايّوبيان در مصر مشهور بوده‌است در اختيار داريم و به احتمال زياد با آداب و رسوم فاطميان ساخته مى‌شد، مانند «اعزارى» [10] كه شناورى است كوچك براى حمل آذوقه و «مركوش» [11] كه كشتى كوچكى است براى حمل ونقل آب آشاميدنى و داراى ظرفيّتى حدود 7200 كيلو

[1] - مقريزى، الخطط، ج 3، ص 108.

[2] - ادريسى، نزهة المشتاق، ص 179.

[3] - عبدالمنعم ماجد، نظم الفاطميين، ص 222.

[4] - فتح القسى، ص 340.

[5] - مقريزى، ج 2، ص 373 وفتحى عثمان، ج 2، ص 371.

[6] - ابن شداد، النوادر السلطانيه، تحقيق دكتر جمال الدّين شيّال، قاهره 1964، ص 49، حاشيۀ 10.

[7] - ابن قطان، قطعة من نظم الجمان، تحقيق دكتر محمود على مكّى، ص 233.

[8] - ادريسى، ص 112.

[9] - عذارى، ص 81.

[10] - ابن مماتى، ص 340.

[11] - همان مدرك.