مى‌باشد. به گفته ناصر خسرو در زمان مستنصرباللّه در شهر عكّا كشتيهايى به نام جودى ساخته مى‌شد. [1]

امّا كشتيهاى بازرگانى كه از جمله آنها شوانى بودند، اين نوع كشتى‌ها از آنجايى كه داراى سيلوها و مخزنهاى نگهدارى غلّه و تانكرهاى نگهدارى آب آشاميدنى بود [2] براى حمل غلّه مورد استفاده قرار مى‌گرفت و شناورهاى مسافرتى ويژه نقل و انتقال مسافران از شهرى به شهر ديگر نيز از جمله اين كشتيها بوده‌اند. [3]

امّا مهمترين نوع كشتيهاى نيلى، عشاريات (كه مفرد آن عشارى است) بود كه در دوران مماليك به حراقات معروف بودند، اين شناورها براى حمل و نقل غلّه‌هاى دولتى و چوب وهيزم و يا براى تفرّج زمامداران و سران كشور و يا براى سوار شدن خلفا در روزهاى خوشبو كردن ستون اندازه‌گيرى و گشودن كانال [4] مورد استفاده قرار مى‌گرفت، تعداد كشتيهاى خلفا از اين نوع (عشاريات) به پنجاه فروند مى‌رسيد.

اين كشتيها (عشاريات) دو نوع بودند: يك نوع آن شناورهايى كوچك و ظريف بود و از آنجايى كه روى آنها باز بود به آنها سماويات نيز گفته مى‌شد [5] و ويژه شخصيتها بود و تعدادشان به شش فروند مى‌رسيد به اين ترتيب: طلايى، نقره‌اى، سرخ، زرد، لاجوردى و صقلى، اين شناورها با پوششى و چسبدار رنگى، پوشيده شده بود و بر دماغه و گردن‌هاى آنها ماهكها و گردن بندهايى از مهره آويزان بود. [6]

مادر خليفه مستنصر، داراى شناورى از اين نوع بود به نام «فضى يزدان» جلوى آن با نقره‌اى مزيّن و آراسته شده بود كه بهاى آن به 130 هزار درهم بالغ مى‌گشت. [7] و خليفه براى گردش و تفريح دريا 36 عدد از اين نوع كشتى را به خود اختصاص داده بود.

[1] - ناصر خسرو، ص 18.

[2] - عبدالمنعم ماجد، نظم الفاطميين، ص 222.

[3] - ادريسى، ص 193 و ابن مماتى، ص 247.

[4] - مقريزى، ج 2، ص 377.

[5] - همان مدرك، ص 370.

[6] - مقريزى، ج 2، ص 370.

[7] - همان مدرك، ص 365.