وى، حفاظت و نگهبانى «كوم‌الدكه» در ناحيه جنوب اسكندريه را به قبيله «لخم» واگذار كرد. شگفت آور اينكه عمرو در اين شرايط، از خود قبيله‌هاى يمنى «لخم»، «جذام»، «كنده»، «ازد»، «حضارمه»، «خزاعة» و «مزاغنه» پيمان گرفته بود تا براى حراست ونگهبانى شهر اسكندريه و «بندرآن»، در شهر زندگى كرده و مسكن گزينند.

در مورد اهميت مرزبانى در اسكندريه، [1] مطالب فراوانى گفته شده و نوشتار هاى متعدّدى به رشته تحرير درآمده است [2] و نام اسكندريه پيوسته با جهادو ثواب (تلاش و پاداش) همراه بوده است، به همين دليل اين شهر توسط كسانى كه براى حفاظت از آن بدانجا وارد شده بودند، آباد گرديد و تعداد نيروهاى نگهبان از سه هزار نفر در ابتدا به هفده هزار نفر در زمان خلافت معاويه و سپس به بيست و هفت هزار نفر افزايش يافت. [3] و عده‌اى از صحابه و تابعين و پيروان تابعين درآن سامان ساكن گشتند. [4]

و آنگاه كه عثمان بن عفّان در محرم سال 24 هجرى به خلافت رسيد، معاويه طى نامه‌اى، نزديكى كشور قبرس و آسانى دسترسى به آن را به عثمان گوشزد و از وى براى هجوم به آن كسب تكليف كرد. عثمان نيز همچنانكه عمربن خطاب در گذشته معاويه را بر حذر داشته بود، او را منع كرد. [5] و وى را به تحكيم مواضع ساحلى و گماشتن نيروى كافى درآن و در اختيار قرار دادن زمين رايگان براى هر كس كه در آنجا سكونت يافت، ملزم كرد. معاويه نيز دستور او را اطاعت كرد. [6]

در آغاز خلافت عثمان بن عفان، بيزانس‌ها بر بخشى از سواحل شام مستولى شدند. كه در پى آن، معاويه به جنگ آنها رفت و آن سواحل را آزاد كرد و سپس به‌

[1] - النويرى السكندرى، الالمام بماجرة به الاحكام المقضية فى وقعة الاسكندريه، نسخۀ مصورى از نسخه‌خطى هند كه در دانشكده ادبيات دانشگاه اسكندريه به شماره 738 ميلادى ورق 77 ب، نگهدارى مى‌شود، در مقدمه صفحه 6 و 7 به علّت اعتماد بر يمنى‌ها مراجعه كنيد.

[2] - عبدالعزيز سالم، تاريخ الاسكندريه و حضار تها فى العصر الاسلامى، اسكندريه 1969، ص 94 وصفحات بعد.

[3] - عبدالهادى شعيره، الاسكندريه من الفتح العربى الى نهاية العصر الفاطمى، مقاله در كتاب غرفه بازرگانى اسكندريه، التجارية 1949، ص 86.

[4] - عبدالعزيز سالم، تاريخ الاسكندرية، ص 95، 96.

[5] - بلاذرى، ج 1، ص 181.

[6] - همان مدرك، ص 152.