گذشتن از سالن طولانى كه داراى سكّوهايى پوشيده از حصيرهاى عبدانى بود، از در آن خارج مى شدندو با همراهان از شهر عبور كرده تا به منظره و جايگاه مشهور به ايوان سلطان مى رسيدند كه نزديك دروازه قنطره بود، خليفه از در مقابل آن وارد مى شد و وزير او را تا جايگاه ويژه اى كه برايش تدارك ديده بودند، پياده همراهى مى كرد، خليفه بر شناور ويژه [1] خود سوارمى شد و چند تن از اساتيد كار آزموده كه تعدادشان به سه تا چهار نفر مى رسيد به علاوه وزير و دو نفر از همراهان ويژه اش با او بودند.

دريا نوردان كشتى ويژه خليفه، شقه هاى اسكندرانى و كلوتات مى پوشيدند در حالى كه رؤساى اين شناور، شقه هاى دمياطىّ و حوله هاى سوسى و ابريشم سرخ به تن داشتند. سپس كشتى خليفه از در جايگاه تا در محلّ واحد سنجش، در نيل حركت مى كرد و خليفه از كشتى فرود آمده و وارد حوضچه آب سنج مى شد، وزير و اساتيد مجرّب در كنار او قرار گرفته و خليفه و وزير هر كدام دو ركعت نماز مى گزاردند و آنگاه زعفران و مشك مى آوردند وخليفه با وسيله اى كه در دست داشت آنها را در داخل ظرفى انباشته مى كرد و خزانه دار آن را مى گرفت و به مسؤول واحد سنجش مى سپرد واو خويش را با لباس به درون حوضچه مى افكند وبا دو پا و دست چپ خود به ستون آب سنج آويزان مى شد و با دست راستش استوانه را با مشك و زعفران خوشبو مى كرد.

هنگام خوشبو كردن، قاريان حاضر به قرائت قرآن مى پرداختند و در پى آن خليفه سوار بر شناور ويژه خود مى شد و آهنگ بازگشت به كاخ سلطان كه درنزديكى دروازه قنطره قرار داشت مى كرد، و از آنجا به همراهى كاروانى بزرگ سوار شده و به قاهره باز مى گشت. در آن روز قريب به يك هزار فروند كشتى بزرگ براى تفريح و شادمانى پر از مردم تماشاگر بود. [2]

روز بعد مسؤول واحد سنجش به آستان بزرگ كاخ بارمى يافت و خليفه لباسى فاخر و زربفت از حرير به وى اهداء مى كرد و پنج كيسه كه هر كدام حاوى پانصد درهم بود به‌

[1] - قلقشندى، ج 3، ص 513 و مقريزى، ج 2، ص 366.

[2] - قلقشندى، ج 3، ص 513 و مقريزى، ج 2، ص 366.