نام کتاب : تاریخ نیروی دریایی اسلام در مصر و شام نویسنده : عبادی، احمد مختار جلد : 1 صفحه : 153
سرزمين حجاز، در جريان قرار دهند، و آنگاه به كاركنان
مركز صنعتى مصر دستور داد تا پنج فروند حراقه (اژدر افكن) راجهت حركت به سوى حجاز مهيّا
سازند.
هنگامى كه بزرگان مكّه نامه افضل را دريافت كردند وقطع
روابط تجارى بازرگانان مصر را نسبت به بازارهاى حجاز مشاهده كردند، اين اتّفاق برايشان
ناگوار آمد ومبادرت به اعزام فرستاده اى به نزد افضل كردند، مسؤولين قاهره از وى استقبال
گرمى به عمل نياوردند، فرستاده مردم مكّه با مشاهده تلاش در زمينه آماده سازى ناوگان
ها وتدارك نيرو براى اعزام به سوى حاكم مكّه، ملزم شد كه تمام دارايى و اموال بازرگانان
را بر گرداند و از آنها در خواست كرد تا باز گرداندن كالاها و دارايى بازرگانان، دست
نگه دارند، آنان نيز خواسته وى را پذيرفتند. و پس از آن، فرستاده مردم مكّه، به همراهى
كليّه كالاها و اموالى كه فرمانرواى مكّه از بازرگانان مصر گرفته بود به قاهره بازگشت.
[1] مسافرت هاى بازرگانى در درياى مديترانه، به سمت صقليه، مغرب و اندلس در ايّام معيّنى
صورت مى گرفت و كشتيهاى بازرگانى خواه از طرابلس شام يا دمياط و يا اسكندريه به سوى
اين سرزمنيها به صورت كاروان حركت مى كردند و معمولًا يك كشتى جنگى و يا بيشتر، جهت
رويا رويى با اشرار و دزدان دريايى كه متعرّض اين كشتيها مى شدند، از آنها مراقبت و
پاسدارى مى كردند و راهزنان را از يورش به اين كشتيها باز مى داشتند.
اين مسافرتها يا ساليانه و يا شش ماهه بود [2] بدين معنا
كه كشتيها فقط يكبار در سال و يا هر شش ماه يكبار به اين مناطق سفر مى كردند، بديهى
است تنظيم اين مسافرتها ارتباط زيادى به زمان وزيدن بادها و يا به هنگام تشخيص نزول
باران داشت، ابن جبيرمى گويد:
«بادهاى شرقى در آنجا (يعنى در قسمت هاى ساحل جنوب شرقى
درياى مديترانه) جز در فصل بهار و پائيز نمى ورزد، بنابراين مسافرت هم به جز در اين
دو فصل ميسّر نيست و بازرگانان جز دراين دو فصل كالايى را وارد مكّه نمى كنند، مسافرت
بهارى در نيمه ماه آوريل (نيمه فروردين) انجام مىشود، در اين ماه باد شرقى وزيدن گرفته
و تا آخر ماه مِى (ارديبهشت) كم وبيش هر اندازه كه خداى متعال اراده كند، ادامه خواهد
داشت.