ضربه بر پايتخت بيزانس‌ها تدارك ديده بود، به كنستانتين رسيد».

زيرا اين گفته داراى سند معتبر نيست، بلكه نحوه استدلال نيز منطقى به نظر نمى‌رسد، چون دريا نوردى اسلامى هنوز در دوران تشكيل وتأسيس بود بنابراين صحيح نيست كه گفته شود: اعراب دراين مرحله بسيار زود از تاريخ دريايى خود به نبرد بيزانس ها كه داراى شهر مستحكم و استوار كه ادامه حكومت بيزانس ها تاپايان دوره ميانى [1] به استحكام وموقعيّت مناسب اين شهر بر مى‌گشت، رفته باشند وهنگامى كه‌

به نظر مى رسد خبر اين حمله به كنستانتين رسيده بود، زيرااو باكشتى‌هايى كه اعراب هرگز مانند آنرا نديده بودند، آماده رويارويى باكشتى‌هاى ناوگان اسلامى بود واگر در واقع اعراب قصد هجوم به قسطنطنيه را داشتند باتعداد اندكى كشتى براى نبرد بيرون نمى‌آمدند وتعداد كشتى هاى بيزانس آنهارا شگفت زده نمى‌كرد.

مطلع بودن كنستانتين از ورود كشتى هاى عربى به ساحل بيزانس ازدو حال خارج نيست:

نخست اينكه، آمدن كشتيهاى اعراب (مسلمان) به ساحل ياد شده براى اوّلين بار نبوده ودر گذشته به آنجا آمده بودند وخبر عبور آنها از ساحل، توسّط مردم ساكن در آن منطقه به كنستانتين رسيد واو در كمين آنان نشست.

اين معنا، ديدگاه من رانيز در علّت رسيدن كشتى هاى عربى به آن نواحى وتعداد اندك آنها نسبت به كشتيهاى رومى وسپس برخورد آنها با مجموعه ناوگان بيزانس، مورد تأكيد قرار مى‌دهد.

دوّم اينكه، كنستانتين به وسيله نيروهاى امنيتى وجاسوس هاى خودكه آنها رادرسواحل شام منتشر كرده بود، از تحرّكات مسلمان ها آگاه گشت وبه مقاصد آنان پى برد، زيرا او باگماشتن اين نيروها مى‌خواست در اين سواحل شورش هاى احتمالى نظير آنچه كه در طرابلس واسكندريه اتّفاق افتاد، رخ ندهد.

جريانى كه معاويه را درپايان كار مجبور ساخت ساحل نشينان آن سامان را به‌

[1] - آزادى شهر قسطنطنيه در خلال تاريخ، چندين مرحله برمهاجمين وفاتحان، كه بارزترين آنها مهاجمين آلمان، بلغار، اعراب، روسها ومغول بوده‌اند، دشوار بوده است.