سكنه جديدى كه از ايرانيان وزطّه به آنجا وارد كرده بود تبديل كند.

به هر ترتيب آنچه كه باعث روى آوردن مسلمان‌ها به ساحل آسياى صغير گشت، اين بود كه آنهااز مشاهده دريا كه مملو از كشتى هاى بيزانس بود، شگفت زده شده بودند.

طبرى روايتى را از يكى از مسلمانان به نام مالك بن اؤس بن حدثان نقل مى كند كه گفت:

«من باآنهابودم، در دريا بايكديگر برخوردكرديم وقتى به كشتى‌هاى آنها نگريستيم، نظير آنها راهرگز نديده بوديم.» [1]

كشتيهاى مسلمانان و كشتيهاى روم در رويارويى سختى با يكديگر به زد و خورد پرداختند، مسلمانان با بستن كشتيهاى خود به يكديگر نبرد دريايى را به سان جنگ زمينى تغيير دادند، نبرد شدّت گرفت و تعداد زيادى از دو طرف كشته شدند و خون آنها با آب دريا آميخت و آب آن را به رنگ سرخ خود در آورد و امواج دريا، اجساد كشتگان را در ساحل [2] انباشته مى كرد.

به هر حال نبرد، با پيروزى قاطع مسلمانها [3] به پايان رسيد و با اين پيروزى، تسلّط اعراب (مسلمانان) بر حوزه درياى مديترانه و برترى بر بيزانس‌ها [4] به اثبات رسيد، استاد فتحى عثمان در حاشيه اى بر پيروزى اعراب در ذات الصوارى مى گويد:

«اين پيروزى، نقطه عطفى در تاريخ درياى مديترانه است زيرا كنستانتين مى خواست نيروى دريايى مسلمانان را در نطفه نابود سازد كه اگر وى در اين ماجرا موفّق شده بود بطور دايم برترى در درياى مديترانه و يا حدّاقل حوزه‌

[1] - طبرى، ج 5، ص 70. (حوادث سال 31 ه‌)

[2] - همان مدرك و ابن اثير ج 3، ص 118.

[3] - براى مطالعه بيشتر اين درگيرى به: ابن عبدالحكيم، فتوح مصر و المغرب، ص 255-258 و طبرى، ج 3، ص 69-71 و الكندى، كتاب الولاة و كتاب القضاة، ص 13 و حسين مونس، اثر ظهورالاسلام فى الاوضاع السياسية و الاقتصاديه فى البحر المتوسّط و المجلة التاريخية، مى 1951، ص 90-94 و ابراهيم احمد العدوى، قوات البحرية العربيه، ص 44-52 مراجعه كنيد.

[4] - ابراهيم احمد العدوى، الدولة الاسلامية و امبراطورية الروم، ص 64. .98.p.tic .po ,ymhaf ylA