نام کتاب : تاریخ نیروی دریایی اسلام در مصر و شام نویسنده : عبادی، احمد مختار جلد : 1 صفحه : 41
ترتيبى كه در گذشته نيز در بسيارى ازنبردهاى دريايى خود
چنين مىكردند [1] با استفاده از اوضاع بد سياسى در سرزمين مصر و تشويش خاطر اعراب
ساكن اسكندريه و اطراف آن مانند «لخم» و «بنى مدلج»، بعنوان يكى از طرفهاى درگير وارد
ميدان شدند واز عمربن هلال حديجى بر ضدّ دشمنانش پشتيبانى كردند و او را ديگر بار به
فرمانروايى اسكندريه برگرداندند.
بدين ترتيب زمينه فرود آمدن آنان در سرزمين اسكندريه فراهم
شد و يا حداقل با فرا رسيدن فصل زمستان و متوقّف شدن فعّاليّت دريايى، عوض زندگى بر
عرشه كشتىها، در خشكى اقامت گزيدند و سپس بر ضدّ پسر هلال قيام كردند و با لخمىها
در نبردى سخت به زد و خورد پرداختند و آنها را شكست داده و در ذى الحجّه سال 200 هجرى
به زور وارد اسكندريه شدند و مستبدّانه بر آن حكمرانى كردند.
مأمون عبّاسى تصميم گرفت به اغتشاشات داخلى مصر پايان
دهد، از اين رو در سال 210 هجرى سپاهى را از اهل خراسان به فرماندهى «عبداللّه بن طاهر»
بدان سامان گسيل داشت.
ابن طاهر برخى از كشتيهاى عبّاسيان را كه در آبراه «ثغر»
(طرطوس) تا «تنس» مرز دارى مىكردند، به كمك طلبيد و با كمك نيروهاى خود توانست بر
منطقه مورد نظر مسلّط گردد واندلسىها را در اسكندريه به محاصره خود درآورد و آنان
مشروط به اينكه ازشهر خارج شده به يكى از جزاير روم بروند، با ابن طاهر مصالحه كردند
و جزيره كرت را انتخاب كردند [2] كه در گذشته در سال 211 هجرى به فرماندهى «ابوحفص
عمر بن شعيب»، با چهل كشتى به طرف جزيره كرت و ديگر جزاير يونان يورش برده و در خليج
سودا فرود آمده بودند.
به گفته بلاذرى، آنها يك قلعه از كرت را گشودند و سپس
با ادامه عمليّات، همه جزيره را قلعهاى [3] بعد از قلعه ديگر تا حدود سال 230 هجرى
[4] و با استفاده از
[1] - تاريخ يعقوبى، نجف، ج 3، ص 174 و الكندى، ص 158
و تاريخ الاسكندريه، ص 137 و تاريخ البحرية الاسلامية فى المغرب، ص 74.
[2] - ابن الابار، الحلّة السيراء، تحقيق دكتر حسين مونس،
قاهره، 1963، ج 1، ص 45.