رانهاى آنان در خواست كمك كرد.

خلفاى بنى اميّه، بويژه مروان بن محمّد توجّه خاصّى به اين شهر داشتند و چنانكه از عكس قديمى موجود در كتاب، استفاده مى شود وى در سال 132 هجرى به تعمير و مرمّت بندرگاه صيدا دستور داد و اين كار به دست «زيادبن ابوالورد» انجام پذيرفت. اين گفته بدين معنا اشاره دارد كه بندر صيدا به لحاظ اينكه پايگاه مهمّ دريايى براى كشتيهاى بازرگانى و جنگى [1] به حساب مى آمد، مورد توجّه ويژه فرمانروايان بود.

شهر صيدا مورد توجّه متوكّل، خليفه عبّاسى نيز بود و از جمله شهرهاى ساحلى بود كه خليفه به استقرار كشتيها در آن مراكز دستور داده بود. دولت عبّاسى وظيفه دفاع از ساحل صيدا را به افرادى از خاندان ارسلانى يا تنوخى، كه از فرمانروايان غرب محسوب مى شدند سپرد. در سال 257 هجرى (871 م) فرمانروا، نعمان بن عامر ارسلانى- كه برخى نسب او را به نعمان بن منذر پسر ماء السماء لخمى [2] مى‌رساند- به دستور «أماجور تركى» حاكم دمشق و دستور كار از ناحيه [3] معتمد عبّاسى، به فرمانروايى غرب كه شامل بيروت وصيدا و مناطق كوهستانى آنها مى شد، منصوب گشت. نعمان فرمانروايى اين شهر را تا درگذشت «أماجور» در سال 264 هجرى (879 م) همچنان بر عهده داشت وپس از آنكه احمد بن طولون به قدرت رسيد، نعمان را از جنبه شجاعتى كه به آن مشهور بود، بر صيدا و بيروت ابقاء كرد.

امّا صور، شهرى بود فوق العاده مستحكم كه بر دريا مشرف بود و با شكلى همچون كف دست بر مچ، داخل دريا قرار داشت و دريا از سه طرف بر آن احاطه داشت. [4] مقدسى استحكام اين شهر را مورد تأكيد قرار مى دهد و به زنجير هاى معروف آن كه احمد بن طولون براى زنجير عكّا [5] از آن تقليد كرد، اشاره مى كند.

يعقوبى به بيان كارگاه صنعتى كشتى‌سازى كه در صور وجود داشته است پرداخته‌

[1] - عبدالعزيز سالم، دراسته فى تاريخ مدينة صيدا، ص 64.

[2] - صالح بن يحيى، تاريخ بيروت، دارالمشرق، بيروت 1968، ص 41.

[3] - الشد ياق، اخبار الاعيان فى جبل لبنان، بيروت 1954، ج 2، ص 283.

[4] - ياقوت، ج 3، 433-434.

[5] - مقدسى، ص 164.