ومى گويد:

«در آن (صور) كارگاه صنعتى بود و كشتيهاى سلطان براى حمله به روم از آن منطقه خارج مى شدند و آن شهرى با شكوه و استوار بود» [1]

ه- طرسوس‌

بين اسكندريه و طرسوس قلعه ها وزرّادخانه هاى روميان قرار داشت كه از ترس حملات مسلمان ها در دوران بنى اميّه، آنها را تخليه و به داخل كشور بيزانس منتقل كردند، اين قلعه ها در اثر مرور زمان فرسوده شد و هر گاه مسلمان ها به سرزمين بيزانس حمله مى كردند اين قلعه ها را تخريب شده و خالى مى يافتند طرسوس نيز قلعه اى از همين قلعه هاى تخريب شده بود كه مسلمان ها هنگام يورش به سرزمين روم از آن مى گذشتند.

طرسوس، در ساحل جنوبى آسياى صغير در خليج اسكندرونه قرار داشت و رودخانه كوچكى بنام «بردان» [2] از ميان آن مى گذشت. نخستين كسى كه به تجديد بنا و استحكام آن، جهت پايگاهى براى لشكريان اسلام سفارش كرد، فرمانده‌اى بنام «حسن بن قحطبه طائى» بود كه هنگام عبورش از آنجا در سال 162 هجرى در دوران مهدى، خليفه عبّاسى به اهمّيّت موقعيّت آن واقف شد، امّا مرمّت و تجديد بناى آن در سال 171 هجرى بدست هارون الرّشيد به انجام رسيد و آنگاه كه بناى آن استحكام يافت [3] طايفه‌اى از خراسان كه تعداد آنها سه هزار تن بود براى دفاع از آن در آنجا مستقر شدند وسپس يكهزار نفر از اهالى «مصيصه» و هزار نفر از مردم «انطاكيه» به آنان پيوستند و زمين هاى بزرگى با طرح و برنامه در اختيار آنها قرار گرفت و از آن زمان «طرسوس» به عنوان مركزى مهمّ براى مرز داران و بزرگترين پايگاه دريايى در مرزهاى شام، در دوران عبّاسيان، مطرح شد.

[1] - يعقوبى، كتاب البلدان، ص 327-328.

[2] - الكندى، ص 229.

[3] - تاريخ يعقوبى، صادر، ج 2، ص 410 و طبرى، ج 10، ص 50.