سپس طرسوس در 264 هجرى كه احمد بن طولون وارد آن گرديد و تصميم بر ماندن در آنجا و همراهى با جنگاوران [1] را گرفت، تحت فرمان وى در آمد و «سيماالطويل» را بر آن گماشت امّا او پس از شش سال بر وى شوريد و هنگامى كه ابن طولون در سال 269 هجرى براى بر كنار نمودن «يازمان خادم» كه در آنجا فتنه و آشوب كرده بود، بدان سامان روى آورد كار براو سخت گشت و «يازمان» [2] آب رودخانه «بردان» را درمسير لشكريان ابن طولون رها كرد كه در نتيجه اردوگاه را آب فرا گرفت [3] و ابن طولون ناگزير از ترك منطقه شد. [4] در سال بعد، يعنى 270 هجرى، طرسوس مورد تعرّض و هجوم بيزانسى ها قرار گرفت. در اين سال بيزانسى ها با سپاهى مركّب از يكصد هزار نفر به شهر قلميه كه در شش ميلى طرسوس واقع بود يورش بردند. «يازمان» بر آن شبيخون زد و گفته اند كه هفتاد هزارتن از آنان را كشت و فرمانده آنها را به قتل رساند و اشياء بسيارى را به غنيمت برد [5] و در سال 274 هجرى در سرزمين روم پيش رفت وتعداد زيادى از مردم آن سامان را به هلاكت رساند و غنايم زيادى را به دست آورد و عدّه بسيارى از آنان را به اسارت خويش درآورد. [6]

به گفته مسعودى «يازمان خادم» فرمانرواى طرسوس، دريا نوردانى را در اختيار داشت كه كسى مثل آنها را نديده بود و نيرو مند تر از آنان را سراغ نداشت، دشمنان از آنان بيمناك بودند و مسيحيان در قلعه و پناهگاههاى خود از آنها مى ترسيدند. [7]

«خمارويه» (پسراحمد بن طولون) به هدف اينكه يا زمان تحت حمايت او در آيد در پى كسب دوستى با وى بود، به هر حال اين سياست به ثمر نشست و از پندار تجاوز كرد و در سال 277 هجرى، سى هزار دينار، پانصد دست لباس فاخر، پانصد

[1] - ابن اثير، ج 7، ص 317.

[2] - ابن اثير وى را «باز مار» خوانده است.

[3] - الكندى، ص 229 و مسعودى، مروج الذهب، چاپ محى الدّين عبدالحميد، قاهره 1958، ج 4، ص 213.

[4] - ابن اثير، ج 7، ص 396، 409.

[5] - همان مدرك، ص 406-407.

[6] - همان مدرك، ص 427.

[7] - مسعودى، مروج الذهب، ج 4، ص 213