احمد بن طولون نسبت به تشكيل نيروى دريايى اى كه براى دفاع از سواحل مصر در برابر حمله لشكر موفّق باللّه عبّاسى، ابواحمد طلحه، برادر معتضد خليفه عبّاسى كه سپاه خود را به فرماندهى «موسى بن بغا» به هدف بر كنار كردن ابن طولون به مصر فرستاده بود، اهتمام خاصّى از خود نشان داد، به علاوه ابن طولون هدفش از بكار گيرى اين ناوگان جنگى، دفع خطر حملات دريايى بيزانسيها بود كه متوجّه سواحل مصر و شام مى شد.

هنگامى كه خبر حركت موسى بن بغا به سوى «رقّه» و تصميم بر اندازى حكومت ابن طولون به وى رسيد ناگزير براى دفاع از مصر به دو راه متوسّل شد: نخست، ساختن قلعه اى در جزيره «روضه» به عنوان دژى براى حفظ مال و عيالش كه ساختمان آن در سال 263 به پايان رسيد.

دوم، تأسيس ناوگانى كه واحدهاى آن از املاك و سرزمينهاى تحت تصرّفش در سواحل شمالى مصر و رود نيل نزديك شهر فسطاط، مراقبت و حراست كنند. وى «يكصد كشتى جنگى جز آنچه از قايقهاى گشت و ... قايقهاى خدمات به آن اضافه مى شد را در اختيار گرفت و آهنگ بستن مسير درياى بزرگ راكرد تا اينكه مانع ورود كشتيهايى شود كه از طرسوس و غير آن از درياى نمك وارد رود نيل مى‌شوند به اين ترتيب كه، نه كشتيهاى جنگى را به دليل بيم از حضور كشتيهاى طرسوس در آبهاى درياى بزرگ، متوقّف كند چنانكه محمد بن سليمان بعد از او نسبت به فرزندانش چنين كرد [1] از جمله دلايل توجّه ابن طولون به ايجاد ناوگان اين بود كه وى مسئول امور صنايع روضه «ابو كامن شجاع بن اسلم الحاسب» را خواست و بدو گفت:

«با توجّه به ابهت من در بين مردم، اندك چيزى كه بسازى، كافى است، مگر كشتى هاى جنگى، زيرا دريا از من و از قلعه هايم بيم ندارد، در اين زمينه جز استحكام صنعت و رعايت جوانب احتياط چيز ديگرى فايده ندارد، با تدبير، به‌

[1] - مقريزى، الخطط، ج 3، ص 89. و نيز مراجعه شود به: البلوىٰ‌، سيرۀ احمد بن طولون، ص 349 و ابن‌سعيد، المغرب فى حلى المغرب، تحقيق دكتر زكى محمد حسن و ديگران، ج 1، قاهره 1953، ص 132 و سيوطى، حسن المحاضرة، ج 2، ص 222 و عبد المنعم ماجد، نظم الفاطميين و رسومهم فى مصر، ج 1، قاهره 1953، ص 219.