نام کتاب : تاریخ نیروی دریایی اسلام در مصر و شام نویسنده : عبادی، احمد مختار جلد : 1 صفحه : 73
به مراسم ويژه خليفه در ايام گشودن خليج و غير آن بود.
[1]
و هر يك از آنها داراى يك رئيس و چند ملوان بود، حقوق
آنان همواره از ناحيه اين ديوان پرداخت مىشد و ديگر شناورهاى حفاظتى خليفه، مربوط
به كارگزاران حكومت بود و اين كشتيها در اختيار آنان قرار داشت و مسؤولان و كاركنان
آنها در هر منطقهاى كه بودند از طرف اين ديوان تأمين مىشدند.
شناورى كه در اختيار فرمانروايان بود، در هرجايى كه اقامت
مىكرد، در تمام مدّت اقامتش با او بود، و هنگامى كه كارش پايان مىيافت، به پايگاه
خود باز مىگشت.
سرپرست، جديد، در شناور حمل و نقل كه در مركز صنعتى پهلو
گرفته بود، قرار مىگرفت. اين كشتى جز با دستور حركت و تأمين هزينه مربوط به آن خارج
نمىشد، ساير كارگزاران دولت، شناورهايى غير ازاين كشتيها داشتند، در اين دفتر محاسبات،
جهت انجام خدمات جارى در ناوگانها، دو نماينده از طرف فرمانده ناوگان وجود داشت، و
عايدات فراوانى براى ساختن كشتيها در دفتر ياد شده بود، و چنانچه اين عايدات رفع نياز
مخارج آن را نمىكرد، به اندازه رفع احتياج از بيت المال درخواست كمك مىشد. [2]»
اين دفتر در سال 531 هجرى (1136 م) در دوران وزارت رضوان
بن ولخشى دوباره تشكيل شد [3] و معروف است كه اين وزير نسبت به تقويت مرزها و تحكيم
آنها توجّه خاصّى داشت و هم او بود كه به تحكيم عسقلان پرداخت و با نيروى انسانى و
ادوات جنگى آن را مجهّز كرد.
ب- تأسيس كارخانه كشتى سازى «مقس»:
[1] - براى شرح بيشتر پيرامون جشن شكستن خليج
و يا گشودن آن به بخش چهارم از فصل چهارم مراجعه كنيد. آنگونه كه معروف است، تعدادى
بين بيست تا چهل فروند از شناورهاى حمل و نقل، ويژه خليفه بود اين شناورها در بخش خاصّى
از ساحل مقس پهلو مىگرفتند (ناصر خسرو، سفرنامه، ص 55) اين كشتيها مخصوص جشنها و يا
تفريح دريايى خليفه بود (مقريزى، ج 2، ص 365).