ناوگان‌ها استفاده مى‌كرد و آنها را با ساير لوازم كشتيها نگهدارى مى‌كرد، به همين دليل بهاى چوب سنط ترقّى كرد به گونه اى كه بهاى يك قطعه آن به صد دينار مى رسيد.

دولت براى استفاده مردم از بخشى از چوب اين درختان كه براى ساختن كشتيهاى ناوگان مناسب نبود و فقط براى سوختن مورد استفاده قرار مى گرفت، بر كليّه ساكنان مناطق ياد شده، مالياتى را وضع كرده بود كه به آن رسم الخراج گفته مى شد. [1]

درماه برموده (ماه مى) هر سال، كار قطع كردن چوبهاى سنط و آوردن آنها به سواحل براى كشتى سازى، صورت مى گرفت [2] و از آنجا كه چوبهاى محلى به تنهايى تكافوى ساختن شناورهاى مورد نياز ناوگان فاطميان را نمى كرد، اتّكاء فاطميان مصر بر چوبهاى صنوبر صقليه و مغرب بود، به علاوه چوبهائى كه كشتيهاى ونيزى از آنجا به اسكندريه حمل مى كردند.

امپراتور روم شرقى (بيزانس) به دوك بندقيه، كه مصريان را به وسيله چوبهايى كه در اختيارشان قرار مى داد يارى مى كرد، اعتراض كرد و دوك، فروش چوبهايى را كه مناسب كشتى سازى بود متوقّف كرد و فقط به فروختن درختان اقاقيا و سنديان اكتفا كرد، آن هم مشروط به اينكه طول تخته هاى چوب از پنج قدم و عرض آنها بيش از نيم قدم‌نباشد. [3]

ابن مماتى با شمردن اقسام چوبها، بخشى از آنها را چنين بيان مى كند:

قنظاريات، چوبهاى پارو، تير كمان، تخته‌هاى صنوبر، بوارينه، ثلاثيه، اساقيل، تخته‌هاى قاطبه، مشاقيه، الوارهاى صنوبر، درخت تبريزى، بريده‌هاى صنوبر، حسنيات، تيرهاى سمر، سكانها، كاج ژنوى، كاج صخرى وصوارى، چوبهاى بلوط و چوبهاى گِرد صنوبر، قوادن، چوب بادبانهاى كشتى، كوابس بلوط، تيرهاى سقف، چوبهاى نوعى بلوط كه به وسيله آن بار را بار مى‌

[1] - مقريزى، الخطط، ج 1، ص 196.

[2] - ابن مماتى، قوانين الدواوين، ص 250 در أنصناچوبى وجود داشت كه به آن بَنج مى‌گفتند، تخته‌هاى مورد نياز كشتيها، از اين چوب بريده مى شد و بهاى هر تخته آن پنجاه دينار بود (مقريزى، ج 1، ص 360).

[3] - ابن مماتى، ص 346. آدم متز، الحضارة الاسلاميه فى القرن الرابع الهجرى، ترجمه دكتر محمّد عبد الهادى ابوريده، قاهره 1948، ج 2، ص 315. محمّد ياسين حموى، تاريخ الاسطول العربى، دمشق 1945، ص 26. راشد البراوى، حالة مصر الاقتصاديه فى عهد الفاطميين، قاهره 1948، ص 224.