اندك‌اندك تأثيرخود را در ميان‌مردم ساده دلِ خوش باور و ناآگاه گذاشت و از حيثيّت آيت ... كاشانى در نزد آنان كاست. در نهايت آيةالله كاشانى كنار زده شد و «مأموريت تمام شد». [1]

حزب توده نيز با استفاده از فرصت به دست آمده به انتشار ننگين نامه‌هاى مختلف مى‌پرداخت و در شرايط بحرانى اقتصاد كشور، كارخانجات معدود ايران را به اعتصاب مى‌كشاند. با براه انداختن راهپيمائيهاى به ظاهر مسالمت آميز، شهرهاى كشور را به آشوب و نا امنى مى‌انداخت و با سرعت و جديّت تمام، سعى مى‌كرد در نيروهاى نظامى كشور نفوذ كند. اين نفوذ كه صدها تن از نظاميان ساده دل و خوش باور را جذب حزب توده كرده بود، در نهايت پس از انجام كودتاى 28 مرداد 1332، با اعدام و دستگيرى تعدادى از آنها كه با انتشار تنفرنامه‌هاى متعدّد در مطبوعات همراه بود، تا حدّى خاتمه يافت. [2]

نقش احزاب در جريان قيام پانزده خرداد

قيام پانزده خرداد 1342 در اعتراض به دستگيرى امام خمينى از سوى رژيم انجام شد. امام خمينى در سخنرانى تاريخى خود در سيزده خرداد همان سال- مصادف با روز عاشورا- به شدّت به رژيم مزدور شاه و رژيم اشغالگر قدس حمله نموده بودند. همان شب، حضرت امام از سوى مزدوران شاه دستگير و به تهران انتقال داده شدند. اعتراض مردم قم به اين عمل ننگين رژيم، از همان شب شروع شد و در فرداى آن روز- چهارده خرداد- اوج پيدا كرد. انتشار خبر دستگيرى امام در تهران، اين شهر را نيز به حركت در آورد. تعدادى از دانشجويان، با تعطيل كلاسها، اعتراض خود را اعلام كردند و با فشردن دست روحانيت متعهد در كنار ساير اقشار مردم در نهضت شركت كردند. بازار و مغازه‌ها در روز پانزده خرداد تعطيل شد و سيل خروشان جمعيت در خيابانها به راه افتاد.

مردم عليه رژيم جنايتكار شاه شعار داده حمايت خود را از اسلام اعلام مى‌كردند و خواستار آزادى امام بودند. اين تظاهرات كه به كشته شدن و مجروح گشتن هزاران نفر و دستگيرى تعداد زيادى از مردم توسط مزدوران شاه انجاميد، در روزهاى شانزده و هفده

[1] روحانِیت و اسرار فاش نشده؛ ص 32 ـ 34، متأسفانه مشابه قضِیه مذکور در مورد شهِید شِیخ فضل اله نورِی در جرِیان نهضت مشروطه انجام شده بود و بعدها در دوران پِیروزِی انقلاب اسلامِی، در مورد شهِید مظلوم آِیت ... بهشتِی تکرار شد.

[2] نگرشِی کوتاه بر نهضت ملِّی اِیران، سازمان مجاهدِین انقلاب اسلامِی، بِیانِیه شمارة 23، بِی‌تارِیخ، ص 49. (به همراه برخِی اضافات.)