مذاكراتى بين كاردار آلمان در ايران (كاردوف) و «مستوفى الممالك» در تهران جريان داشت كه سرانجام منجر به امضاى يك قرارداد محرمانه نظامى بين دو كشور در سال 1294 ه ش/ 1915 م، در تهران شد و دو طرف تعهدات نظامى، مالى و سياسى مهمّى در ارتباط با يكديگر متقبل شدند كه از جمله مهمترين آنها، دفاع از يكديگر در مقابل حملات روسيه و انگلستان و ... بود. [1]

د- امپراتورى عثمانى

سياست امپراتورى عثمانى در ايران در زمان اشغال كشورمان، همچون سياست آلمان بود، زيرا عثمانى در آن زمان جزء متحدين بود و بطور طبيعى سياستهاى اين دولتها را در ايران دنبال مى‌كرد. در آغاز جنگ جهانى اوّل وجود تعداد زيادى از نيروهاى روسيه در آذربايجان و قسمتهاى مرز همجوار عثمانى، آن كشور را نگران كرده بود و به همين دليل دولت عثمانى بطور رسمى به ايران تذكر داد، در صورتى كه نيروهاى روسيه خاك ايران را ترك نكنند، ارتش عثمانى وارد خاك ايران خواهد شد تا از حملات روسيه از طريق ايران به كشور خود جلوگيرى كند. دولت ايران نيز به روسيه تذكر داد كه نيروهايش را از خاك ايران بيرون برده، بى طرفى ايران را رعايت كند. امّا روسيه نه تنها نيروهايش را خارج نكرد، بلكه بر تعداد آنها در ايران افزود، به همين جهت امپراتورى عثمانى نيروهايش را وارد ايران كرد و قسمتهاى شمال غربى و غرب ايران را به تصرف خود درآورد و با نيروهاى روسى و انگليسى درگير شد. [2]

دولت عثمانى در طول دوران اشغال ايران همانند آلمان به پشتيبانى از مردم و مهاجرين پرداخته و در جهت تشكيل دولت موقت و مبارزه با نيروهاى انگليسى و روسى به آنها كمك كرد. در سال 1295 ه ش/ 1916 م، هنگامى كه آلمان به روسيه حمله كرد و آن كشور را دچار شكستهاى سنگين نمود، دولت عثمانى هم با كمك نيروهاى مردمى و دولت مهاجرين مستقر در كرمانشاه به نيروهاى روسيه در همدان و قزوين يورش برده، آنها را متحمل شكستهايى نمود. اما پس از شكست آلمان از روسيه،

[1] - تاريخ روابط خارجى ايران در دورۀ مشروطه، ولايتى، ص 37-32.

[2] - تاريخ روابط خارجى ايران، مهدوى، ص 192.