پس‌از امضاى اين‌پيمان سيل كمكهاى متّفقين بويژه آمريكا از خاك ايران به سوى شوروى سرازير شد و آن كشور توانست از طريق كمكهاى نظامى و غير نظامى ضدحمله هاى خود را عليه نيروهاى آلمانى سازماندهى كرده، آنها را دچار شكستهاى سنگين كند و به همين دليل بود كه متّفقين بعد از پايان جنگ جهانى دوم ايران را «پل پيروزى» لقب دادند. اين پيمان براى ايران نتيجه‌اى جز رسميت دادن به اشغال خاك كشورمان نداشت، چنان كه حضور نيروهاى شوروى و انگليس و سپس آمريكا در ايران، كشورمان را از نظر اقتصادى و اجتماعى دچار مشكلات زيادى كرد، چرا كه اشغالگران مايحتاج عمومى مردم را خريده، انبار مى‌كردند و در نتيجه قيمت كالاها به چند برابر رسيده بود. [1]

اعلان جنگ ايران به آلمان والحاق به اعلاميه ملل متّحد

«محمد على فروغى» پس از اين كه پيمان «اتّحاد سه جانبه» را به تصويب مجلس رساند، از نخست وزيرى استعفا داد و «على سهيلى» به جاى او نخست‌وزير شد. وى يك سياستمدار با تجربه و طرفدار انگلستان بود و با توصيه آن كشور به اين مقام منصوب شد. نخستين اقدام او به نفع متّفقين، هموار كردن راه ايران جهت الحاق به متّفقين و اعلان جنگ به دولتهاى محور [2] و قطع رابطه سياسى با ژاپن و فرانسه [3] (ويشى) بود. [4]

بعد از شكستهاى اوليه نيروهاى هيتلر در شوروى و رفع خطر از قفقاز و ايران، متّفقين دولت ايران را تحت فشار قرار دادند، تا از حالت بيطرفى خارج شده، به طور رسمى به آلمان اعلان جنگ دهد. آنها تهديد كردند كه در غير اين صورت، ايران نمى‌تواند در كنفرانسهاى صلحى كه در پايان جنگ برگزار مى‌شود، شركت كند. دولت ايران كه تجربه تلخ مخالفت دولتهاى فاتح جنگ جهانى اول در كنفرانس «صلح ورساى» و پايمال شدن حقوق كشورمان را به يادداشت، به درخواست متّفقين جواب مثبت داد و

[1] - تاريخ سياسى معاصر ايران، مدنى، ج 1، ص 137؛ تاريخ روابط ايران، هوشنگ مهدوى، ص 233.

[2] - دولتهاى محور همان متّحدين در جنگ جهانى دوم بودند كه شامل آلمان، ايتاليا، ژاپن، رومانى و مجارستان بودند.

[3] - فرانسه ويشى به دولتى گفته مى‌شود كه پس از اشغال آن كشور توسط نيروهاى هيتلر در آن كشور تشكيل شده بود. (به رياست ژنرال پتن.)

[4] - سياست خارجى ايران در دوران پهلوى، هوشنگ مهدوى، ص 82-81