نام کتاب : تاریخ روابط خارجی معاصر ایران نویسنده : نظرپور، مهدی جلد : 1 صفحه : 154
جاسوسى اتباع آلمانى در ايران را بهانه قرار داده، به
آلمان اعلان جنگ كرد. پس از آن متّفقين موافقت كردند كه ايران به اعلاميه «ملل متحد»
كه از جانب 26 كشور درگير با آلمان امضا شده بود، ملحق شود. [1]
پس از الحاق ايران به ملل متحد، «محمد شايسته» وزير مختار
ايران در آمريكا، سند مزبور را امضاء كرده، ايران بطور رسمى به كشورهاى متفق پيوست.
نتيجه الحاق ايران به جامعه ملل متحد اين بود كه پس از پايان جنگ و شكست «متحدين» با
حقوق مساوى با دولتهاى پيروز مىتوانست در كنفرانسهاى صلح شركت كرده، از حقوق و خسارتهاى
وارده به مردم ايران دفاع كند و خواستار جبران آن شود.
كنفرانس سه جانبه متّفقين در تهران
در سال 1322 ه. ش/ 1943 م، هنگامى كه نيروهاى آلمان در
خاك اتحاد شوروى دچار شكستهايى شده و مشغول عقب نشينى تدريجى بودند، رهبران شوروى براى
گشودن جبهه دوم در خاك اروپا عليه نيروهاى آلمان و هم پيمانان او و هماهنگى ميان سران
متّفقين و در نتيجه تسريع در روند شكست آلمان و متحدان او، پيشنهاد كردند كنفرانس مشترك
سه جانبهاى در تهران تشكيل شود. به همين دليل، «استالين» نخست وزير شوروى، «روزولت»
رئيس جمهور آمريكا و «چرچيل» نخست وزير انگلستان وارد تهران شدند و در ششم آذر
1322 ه. ش/ 1943 م، كنفرانس تاريخى تهران كه بعدها اثرات مهمى در روند جنگ دوم جهانى
داشت، تشكيل گرديد. [2]
سران متّفقين جريان مذاكرات سه جانبه را به دولت ايران
اطلاع ندادند و از شركت مسؤولين ايرانى در آن جلوگيرى كردند. اما مقامهاى ايرانى در
مدتى كه كنفرانس در جريان بود، نامهاى تهيه كرده، تقديم سران دولتهاى متّفق نمودند
و خواستار حفظ منافع و روشن شدن وضع ايران در پايان جنگ شدند. رهبران سه كشور شركت
كننده در كنفرانس تهران، در جواب نامه دولت ايران، بيانيه مشتركى كه مشهور به «اعلاميه
تهران»
[1] - سياست خارجى ايران در دوران پهلوى، هوشنگ مهدوى،،
ص 83.