شد، امضا و منتشر كردند. آنها در اين اعلاميه ضمن تصديق كمكهاى ايران به متّفقين و خسارتهايى كه بر اثر حضور نيروهاى آنها به ايران وارد شده بود، حفظ استقلال، حاكميت و تماميت ارضى ايران را يك بار ديگر مورد تأكيد قرار دادند؛ همچنين موافقت نمودند كه در پايان جنگ، مسايل و مشكلات اقتصادى ايران همانند ساير ملل متّفق مورد توجّه قرار بگيرد. [1]

پس از كنفرانس تهران، جبهه مشترك ديگرى در خاك اروپا با شركت نيروهاى آمريكا، انگليس، كانادا و دولت فرانسه آزاد [2]، عليه آلمان و دولتهاى ديگر محور آغاز شد. همچنين ضدحمله‌هاى جديد نيروهاى شوروى در خاك كشورشان جهت شكست نهايى و اخراج نيروهاى اشغالگر هيتلر شروع شد. ارتش آلمان كه از دو طرف مورد تهاجم نيروهاى متّفق قرار گرفته بود، مقاومت خود را از دست داد و در دو جبهه شرق و غرب متحمل شكست و تلفات سنگين شد و كم كم مناطق اشغالى خود را تخليه كرد و به مرزهاى خود عقب نشينى نمود. نتيجه كنفرانس تهران بر روابط خارجى ايران اين بود كه آمريكاو انگلستان به دليل اهمّيت ايران در جنگ، سفارتخانه‌هاى خود را به سفارت كبرى تبديل نموده و روابط سياسى خود را با ايران گسترش دادند. [3]

حضور همه جانبه آمريكا در صحنه سياسى ايران‌

آمريكا در طول ساليان دراز بنا به دلايلى سياست انزواطلبى را در صحنه سياست بين‌المللى در پيش گرفته بود، امّا پس از آغاز جنگ جهانى دوم به صورت غير رسمى از متّفقين حمايت مى‌كرد. تا اين كه بر اثر حمله ژاپن به آن كشور وارد جنگ شد و از اين تاريخ به بعد كم كم حضور خود را در صحنه جهانى به نمايش گذاشت.

تا قبل از ورود آمريكا به جنگ جهانى دوم، حضور تعداد كمى از اتباع آن كشور در ايران جنبه اقتصادى و مذهبى داشت. [4] ليكن پس از كنار گذاشتن سياست انزواطلبى و

[1] - ايران و قدرتهاى بزرگ در جنگ جهانى دوم، ذوقى، ص 183-181.

[2] - دولت فرانسۀ آزاد، دولتى بود كه به رياست مارشال دوگل و با پشتيبانى انگلستان تشكيل شده بود.

[3] - سياست خارجى ايران در دوران پهلوى، هوشنگ مهدوى، ص 87.

[4] - ر. ك؛ نفوذ آمريكا در ايران، ابراهيم سنجر، ص 22-17، انتشارات خوشه، تهران، 1368.