نام کتاب : تاریخ روابط خارجی معاصر ایران نویسنده : نظرپور، مهدی جلد : 1 صفحه : 167
دليل انگلستان اين بود كه ايران بر خلاف رأ ى تأمينى ديوان
لاهه، كارمندان انگليسى شركت نفت را اخراج كرده است و اين توسل به قوه قهريه در برابر
حقوق بين الملل است و خواستار اتخاذ تصميم شورا در اين مورد شد. شوراى امنيت، تاريخى
براى جلسه خود تعيين نمود واز ايران درخواست كرد كه نماينده خود را براى شركت در جلسه
شورا بفرستد. عدّهاى از اعضاى شورا، شكايت انگلستان را خارج از صلاحيت آن (شورا) مىدانستند،
امّا شوراى امنيت ابتدا با اكثريت آرا به صلاحيت خود رأى داده، سپس مسأله را در دستور
كار قرار داد. [1]
مصدق تصميم گرفت خود در رأس هيأتى در جلسه شوراى امنيت
شركت كرده، از حقوق دولت و ملت ايران دفاع كند. وى در چند جلسه شورا، ضمن شرح تاريخچه
نفت ايران و مظالم و مداخله دولت انگلستان و عمّال او تحت عنوان شركت نفت ايران و انگليس
و ارائه اسناد ومدارك دخالت آن كشور در ايران، اختلاف بين ايران و شركت نفت را يك امر
داخلى دانسته، شورا را فاقد صلاحيت رسيدگى به چنين مسألهاى دانست. پس از اظهارات نماينده
انگليس و دكتر مصدق، شورا در آخرين جلسه خود بنا به پيشنهاد فرانسه، نظر به مسكوت ماندن
شكايت انگلستان تا اعلام رأى نهايى ديوان لاهه مبنى بر صلاحيت خود براى رسيدگى به موضوع
داد و بدين ترتيب اين ترفند انگلستان با شكست روبه رو شد و دولت و ملت ايران اين مرحله
را نيز با پيروزى پشت سر گذاشتند. [2]
مذاكره مصدق با مقامهاى آمريكايى و بانك جهانى
مصدق پس از پايان جلسه شوراى امنيت به مدت يك ماه در آمريكا
اقامت گزيد و طى اين مدت مذاكراتى با مقامهاى آمريكايى انجام داد تا راه حلى با ميانجيگرى
آنها با انگليسيها پيدا كند. مصدق كه فكر مىكرد آمريكا در مسأله ملّى شدن نفت پشتيبان
ايران است از آمريكا درخواست اعتبار مالى جهت بهبود اوضاع اقتصادى ايران كرد. دولت
[1] - تاريخ سياسى ايران، مدنى، ج 1، ص 220؛ بحران دموكراسى
در ايران، فخرالدين عظيمى، عبدالرضا هوشنگ مهدوى، ص 367.
[2] - تاريخ روابط خارجى ايران از پايان جنگ جهانى دوم
تا سقوط رژيم پهلوى، عبدالرضا هوشنگ مهدوى، ص 71-70، چاپخانه صنوبر، تهران، 1368؛ تاريخ
سياسى ايران، مدنى، ج 1، ص 220.
نام کتاب : تاریخ روابط خارجی معاصر ایران نویسنده : نظرپور، مهدی جلد : 1 صفحه : 167