[1] - هيأت سه نفر ايرانى شامل على امينى (وزير دارايى)، سهام السلطان بيات مدير عامل شركت ملى نفت و فتح الله نورى‌اسفنديارى عضو شوراى عالى برنامه بود.

[2] - تاريخ 25 ساله ايران، نجاتى، ج 1، ص 87-81؛ سياست خارجى آمريكا و شاه، گازيوروسكى، ص 159.

نزديكان دربار انگلستان و آمريكا در ايران بود و از اين جهت فرد مناسبى براى انتقال حاكميت انگلستان به آمريكا در ايران به شمار مى‌رفت. همچنين آمريكاييها طرحهاى دراز مدت سياسى، اقتصادى و نظامى براى گسترش و تداوم نفوذ خود در ايران داشتند كه براى اجراى آنها نياز به يك غير نظامى با خصوصيات ليبرالى و دموكراتيك همچون «علاء» بود. بنابر دلايل فوق، نخست وزيرى او در اين مقطع زمانى مورد موافقت آمريكا، انگليس و شاه قرار گرفت. (1)

با شروع «جنگ سرد» انگلستان و آمريكا به اين نتيجه رسيده بودند كه براى حفظ منافع خود از يك سو و جلوگيرى از گسترش نفوذ كمونيسم شوروى از سوى ديگر، نياز به يك كمربند امنيتى و خط دفاعى به دور بلوك شرق دارند. به همين دليل پيمان نظامى «ناتو» را با شركت كشورهاى اروپاى غربى و آمريكاى شمالى تشكيل داده بودند. براى كامل كردن اين كمربند امنيتى نياز به پيمانهاى منطقه‌اى بود كه با اتصال آنها به «ناتو» ضريب اطمينان بيشترى در مقابل شوروى حاصل شود. در جهت اين سياست كه بعدها مشهور به سياست دفاع از پيرامون يا سد نفوذ (كانتين منت) شد، آمريكا وانگلستان در صدد بودند كه پيمانى با شركت كشورهاى تركيه، عراق، ايران و پاكستان در خاور ميانه تشكيل دهند. تلاشهاى سياسى و ديپلماتيك آمريكا و انگليس سرانجام منجر به امضاى پيمان همكارى مشترك بين عراق وتركيه در اسفند 1333 شد. (2)

در چهارده فروردين 1342 كشور انگلستان و پاكستان و ايران هم در سال 1344 به عضويت آن درآمدند و بدين ترتيب «پيمان منطقه‌اى بغداد» با شركت چهار كشور خاورميانه و انگلستان شكل گرفت. سرپرستى پيمان به انگلستان واگذار شده بود و آمريكا نيز به عنوان عضو ناظر در جلسات آن شركت مى‌كرد. (3)

هدف از پيمان بغداد در ظاهر همكارى مشترك در امور دفاعى وامنيتى بود، ولى در

--------------------------

[1] - 25 سال حاكميت آمريكا بر ايران، منصورى، ص 48-47؛ سياست خارجى آمريكا و شاه، فاطمى، ص 174-164.

[2] - 25 سال حاكميت ايران، منصورى، ص 49-48؛ سياست خارجى ايران در دوران پهلوى، هوشنگ مهدوى، 236-233؛ سياست خارجى آمريكا و شاه، گازيو روسكى، ص 209-208.

[3] - سياست خارجى ايران در دوران پهلوى، هوشنگ مهدوى، ص 237، سياست خارجى آمريكا و شاه، گازيوروسكى، ص 209-210.