يكى از اصول فكرى دولت موقت توجه بيش از حد به فرهنگ و تمدن غرب بود و اين در حالى بود كه احياى تمدن اصيل اسلامى از هدفهاى مهم و آرمانى انقلاب اسلامى و رهبر سازش ناپذير آن بود.

برداشتهاى نادرست دولت موقت از اصول بنيادين و مبانى سياست خارجى ايران نظير سياست «نه شرقى و نه غربى» و چگونگى تنظيم ديپلماسى كشور نسبت به آمريكا يكى از تضادهاى آشكار ميان رهبر كبير انقلاب و دولت بازرگان بود.

برداشت مهندس بازرگان از سياست نه شرقى و نه غربى، همان سياست «موازنه منفى» دكتر مصدق بود؛ وى از اين سياست مفهوم تهاجم عليه آمريكا را برداشت نمى‌كرد اما از ديد امام خمينى (ره) ابرقدرتهاى شرق و غرب به عنوان مجموعه واحدى از كفر و استكبار، منفور و مطرود بوده، مبارزه با آنها از اهداف اصلى سياست خارجى كشور محسوب مى‌گرديد. [1]

از ويژگيهاى ديگر سياست خارجى دولت موقت بى توجهى به اهميت ونقش سياست خارجى بود، در حالى كه رهبر كبير انقلاب اسلامى از همان روزهاى نخست نهضت، به مسائل سياست خارجى توجه و عنايت خاصى نشان مى داد و قطع ريشه نفوذ آمريكا از ايران از محورهاى عمده سياست حضرت امام (ره) بود كه پيروزى انقلاب اسلامى سبب فروپاشى روابط سلطه آميز آمريكا با ايران شد كه امام راحل از آن به عنوان رابطه گرگ و ميش ياد مى‌كرد.

اما دولت موقت، سياست خارجى خود را در عمل در راستاى بازسازى، ترميم وگسترش رابطه با آمريكا قرار داد. اين دولت با در پيش گرفتن مذاكرات مستقيم و غير مستقيم با آمريكا مى‌كوشيد كه پاى افراد و كارشناسان اخراجى آن كشور را دوباره به ايران باز كند و به همين دليل با تسخير لانه جاسوسى بطور جدّى مخالفت كرد. [2]

وزراى خارجه دولت موقت نيز كه در عمر نه ماهه آن در رأس وزارت خارجه ايران بودند، اعتقاد به اصول سياست خارجى مستقل كه در شأن يك دولت انقلابى بود،

[1] - تحليلى بر انقلاب اسلامى، منوچهر محمدى، ص 148.

[2] - نظرى به سياست خارجى جمهورى اسلامى ايران، جواد منصورى، ص 15.