نيازهاى كشتيهاى فرانسوى در خليج فارس راتأمين كند. [1]

سفر گاردان به ايران و سرانجام آن‌

به دنبال برقرارى رابطه سياسى بافرانسه و امضاى عهدنامه اتّحاد بين دو كشور، يك هيأت سياسى- نظامى به سرپرستى ژنرال «گاردان» راهى ايران شد. اين هيأت كه در ظاهر براى كمك به ايران در جنگ عليه روسيه و در واقع براى شناسايى و نقشه بردارى و مطالعه زمينه‌ها و راههاى ايران براى حمله به آن كشور به هندوستان آمده بود، مأموريت داشت كه دشمنى ايرانيان را بر ضد روسيه و انگلستان تشديد كرده، زمينه لازم را براى يك اتّحاد سه گانه بين ايران، فرانسه و عثمانى فراهم كند. او همچنين موظف بود سازمانهاى نظامى ايران را منظم كرده، نقشه اشغال هند را توسط نيروهاى ايرانى و فرانسوى فراهم كند. [2]

«گاردان» با دستور مستقيم ناپلئون و توصيه هاى او، در سال 1186 ه ش/ 1807 م، به همراه يك هيأت دويست نفرى وارد تهران شد. وى از همان اوّل تمام تلاش و كوشش خود را براى انجام وظيفه اصلى خويش كه لشگركشى ناپلئون به هندوستان بود، به كار گرفت. تمام راهها و نقاط حساس ايران را شناسايى كرده، بنادر خليج فارس و درياى خزر را مورد بازديد و شناسايى قرار داد البته اين هيأت براى جلب توجّه دربار «فتحعليشاه» و مردم ايران، دست به اقداماتى در ايران زد؛ از جمله به سازماندهى ارتش ايران پرداخته، يك كارخانه توپ ريزى در اصفهان و يك كارخانه اسلحه سازى در تهران تأسيس كرد ويك نيروى توپخانه مجهّز به بيست ارّاده توپ در ارتش ايران ايجاد كرد. [3]

همزمان با سفارت گاردان در ايران، فتحعليشاه نيز «سرتيب عسكرخان افشار ارومى» را به سفارت در دربار فرانسه فرستاد. اين دو هيأت همزمان با يكديگر دو قرار داد ديگر در كشورهاى ايران و فرانسه به امضا رساندند.

[1] - تاريخ روابط سياسى ايران با دنيا، نجفقلى حسام مُعزى، به كوشش همايون شهيدى، ص 275-272، نشر علم.

[2] - تاريخ سياسى و ديپلماسى ايران، على اكبر بينا، ج 1، ص 122-121.

[3] - تاريخ روابط خارجى ايران، مهدوى، ص 116-115؛ ايران در دورۀ سلطنت قاجار، ص 69-64.