دوم كه به رياست «سر هارد فورد جونز بريجز» كه با هداياى فراوان از انگلستان عازم دربار فتحعليشاه شده بود، مورد توجّه درباريان ايران قرار گرفته، با «ميرزا شفيع خان مازندرانى» صدر اعظم وقت ايران وارد مذاكره وگفتگو شد.

سرانجام مذاكرات نماينده سياسى انگليس و مقامات ايرانى منجر به انعقاد عهدنامه مودّت و اتّحاد بين دو كشور در تاريخ 1188 ه ش/ 1809 م گرديد كه به نام عهدنامه «مُجْمَل» معروف است. [1]

به موجب عهدنامه مجمل، اتّحاد هميشگى بين دو دولت اعلام گرديد ودولت ايران متعهد شده بود كه كليه قرادادهايى را كه با ساير دولتهاى اروپايى منعقد كرده و به آنها اجازه عبور از خاك ايران براى حمله به هندوستان داده، باطل كند. در مقابل دولت انگلستان متعهد شده بود كه اگر يكى از كشورهاى اروپايى به ايران حمله كند، آن كشور اسلحه و مهمّات ويا كمك مالى در اختيار ايران قرار دهد. [2]

پس از انعقاد عهدنامه مجمل، «فتحعلى شاه»، «ميرزا ابوالحسن خان شيرازى» را به عنوان وزير مختار فوق العاده عازم لندن كرد. از سوى دولت انگلستان هم، «سرگور اوزلى» به جاى «سرهارد فورد جونز» به عنوان وزير مختار جديد به ايران آمد. وى مأموريت داشت كه قرارداد جديدى را كه در عهدنامه مُجمل پيش بينى شده بود، با ايران منعقد سازد كه در نهايت در تاريخ 1191 ه ش/ 1812 م، با نام قراداد «مُفَصَّل» بين «اوزلى» و دولت ايران به امضا رسيد. اين قراداد شرح مفصل تر عهدنامه مجمل بود و تنها فرقى كه با قرارداد قبلى داشت يكى اين بود كه دولت انگلستان متعهد شده بود كه در مقابل جنگ با يك كشور اروپايى سالانه دويست هزار تومان به ايران بپردازد و ديگر اين كه در جنگ بين انگليس و افغانها، ايران از انگليسيها پشتيبانى كند، امّا اگر جنگى بين ايران و افغانستان اتفاق افتاد، انگلستان هيچ تعهدى در مقابل ايران نداشته باشد. [3]

[1] - تاريخ روابط سياسى ايران و انگلستان در قرن نوزده، محمود محمود، هشت جلد، ج 1، ص 112-81، اقبال.

[2] - پژوهشى در تاريخ ديپلماسى ايران، مهميد 139-137.

[3] - همان، ص 146-143؛ تاريخ روابط خارجى ايران، مهدوى، ص 120-119.