سرانجام توطئه گران داخلى و خارجى، شاه جوان را از قدرت «امير كبير» به وحشت انداخته، شاه فرمان عزل و قتل او را صادر كرد و بدين ترتيب امير كبير در سال 1231 ه ش/ 1852 م، در حمام «فين» كاشان به قتل رسيد. [1]

پس از اين حادثه و اطلاع مردم از آن، غم واندوه فراوان مردم ايران را فراگرفت و حتّى دولتهاى اروپايى نيز به اين امر اعتراض كرده، انزجار خود را نسبت به اين حادثه اعلام كردند. [2]

صدارت «ميرزا آقاخان نورى» و تغيير سياست خارجى ايران‌

پس از قتل امير كبير، «ميرزا آقاخان نورى» از طرف «ناصرالدين شاه» به صدارت رسيد. وى چون تحت حمايت انگلستان بود و از نفوذ بيشتر آن كشور در ايران حمايت مى‌كرد، در زمان صدارت طولانى «حاج ميرزا آقاسى»، در كاشان به حال تبعيد به سر مى‌برد. پس از مرگ محمّد شاه و كناره گيرى «حاج ميرزا آقاسى»، او به تهران آمده و با حمايت «مهدعليا» مادر «ناصرالدين شاه» در رأس جناح طرفدار سياست انگليس در ايران قرار گرفت و در صدد رسيدن به صدارت بود.

«ميرزا آقاخان» به همراه مادر شاه از همان ابتدا توطئه عليه «امير كبير» را آغاز كردند و سرانجام موفق شدند او را از همه مقامهايش بركنار كنند. آنها به اين امر هم اكتفا نكرده دستور قتل او را از شاه گرفتند.»

ميرزا آقاخان نورى كه بنا به دستور انگليسيها، قتل امير كبير را شرط قبول صدارت كرده بود [4]، پس از به قدرت رسيدن تغييرات وسيعى در سياستهاى داخلى و خارجى داد. از نظر داخلى، مقرّريها و حقوق والقاب درباريان، شاهزادگان، پيشخدمتها و دلقكها و ساير افراد كه بدون حساب و كتاب از خزانه دولت مبالغ گزافى را دريافت مى‌كردند و

[1] - تاريخ روابط خارجى ايران، هوشنگ مهدوى، ص 151؛ ايران در دوران سلطنت قاجار، على اصغر، شميم، ص 166.

[2] - روابط ايران، دول خارجى در دوران قاجاريه، نائبيان، ص 135-134.

[3] - تاريخ تحولات سياسى و روابط خارجى ايران، مدنى، ج 1، ص 338.

[4] - روابط ايران با دول خارجى در دورۀ قاجاريه، نائبيان، ص 134