رابطه سياسى با ايران و تعطيل سفارت انگلستان در تهران، ايران را ترك كرد. [1]

همزمان با اين اقدامها، دولت انگلستان كه از روابط نزديك صيد محمد خان حاكم جديد هرات با ايران ناراضى بود، در صدد برآمد تا وى را از حكومت هرات بركنار كند. در سال 1234 ه ش/ 1855 م، هنگامى كه نيروهاى «دوست محمدخان» حاكم قندهار به تحريك انگلستان و براى سرنگونى حاكم هرات به نزديكى آن شهر رسيده بودند، «صيد محمد خان» بر اثر شورشى كشته شد. در اين زمان ناصرالدين شاه ضمن‌الغاى تعهدنامه قبلى خود مبنى بر عدم دخالت در امور هرات، تصميم به فتح هرات گرفت.

ناآرامى مرزهاى شرقى ايران از يك سو و گرفتارى انگلستان در جنگ كريمه از سوى ديگر، ناصرالدين شاه را در تصميم خود جدّى‌تر كرد. به همين دليل يك سپاه چندين هزار نفرى را براى تسخير هرات عازم آنجا كرد. نيروهاى ايرانى سرانجام پس از چندين ماه در سال 1235 ه ش/ 1856 م، هرات را فتح كردند و به همين مناسبت جشن بزرگى در تهران و هرات برگزار شد. [2]

دولت انگلستان از موقعيت بحرانى و قطع رابطه سياسى دوكشور استفاده كرد و بلافاصله پس از فتح هرات به ايران اعلان جنگ داد و كشتيهاى جنگى و ناوگان دريايى خود را عازم خليج فارس كرد. نيروهاى اشغالگر انگليس، ابتدا بندر ايرانى «خارك» را به تصرف خود درآورده، سپس «بوشهر» و «خرمشهر» را اشغال كردند و از طريق رودخانه كارون تا اهواز پيشروى كردند. دولت انگلستان به اين امر اكتفا ننموده، ايران را تهديد كرد كه در صورت عدم عقب نشينى از هرات، نيروهاى خود را به اعماق خاك ايران گسيل خواهد داشت. [3]

ناصرالدين شاه كه قدرت مقابله با انگلستان را نداشت و از سوى مردم هم حمايت نمى‌شد، ناچار دستور ترك مخاصمه را داد و از دولت انگلستان درخواست صلح نمود. به همين منظور در سال 1235 ه ش/ 1856 م، «فرخ خان غفارى كاشى» (امين‌الملك)

[1] - تاريخ روابط خارجى ايران در دوره ناصرالدين شاه و مظفرالدين شاه، ولايتى،، ص 44-43.

[2] - همان، ص 48-43.

[3] - تاريخ روابط خارجى ايران، هوشنگ مهدوى، ص 154-155؛ ايران در دوره سلطنت قاجاريه، شميم، ص 245-221.