سفرش را آماده كند. دولت عثمانى ضمن قبول مسافرت شاه ايران به آن كشور، شخصى را نيز براى مهماندارى او به سفير ايران معرفى كرد. [1]

در سال 1249 ه ش/ 1870 م، پس از آماده شدن امكانات سفر، شاه به همراه عده زيادى از درباريان عازم زيارت شد. «ميرزا حسين خان قزوينى (مشيرالدوله)» وزير مختار ايران در عثمانى از طريق بغداد و خانقين در كرمانشاه به استقبال شاه ايران آمد.

وى در اين سفر طورى خوش خدمتى به شاه نشان داد كه مود توجّه ناصرالدين شاه قرار گرفته و در بازگشت به ايران به وزارت «عدليه» و «اوقاف» منصوب شد. همچنين او پس از يكسال با لقب «سپهسالار اعظم» به وزارت جنگ و سپس به صدارت ارتقا يافت و بدين ترتيب مقام صدارت دوباره برقرار شد. [2]

سپهسالار كه مدّتهاى زيادى در كشورهاى خاجى به عنوان «وزير مختار» اقامت گزيده بود و از پيشرفتهاى آنها آگاهى داشت، معتقد بود كه براى پيشرفت و ترقّى ايران بايد با كشورهاى بيگانه و بويژه انگلستان همكارى داشت. وى براى ايجاد راه آهن و گسترش آبيارى و استخراج معادن و تأسيس بانك و ساير كارهاى ديگر، تصميم گرفت با سرمايه داران انگليسى وارد گفتگو شود و در نخستين ماههاى صدارت خود به وزير مختار ايران در لندن دستورات لازم جهت تحقق اهداف خود را داد. [3]

سرانجام مذاكرات و گفتگوها در لندن به نتيجه رسيد و دولت انگلستان شخصى به نام «بارون جوليوس دورويتر» [4] بانكدار وسرمايه دار يهودى آلمانى را كه به تابعيت انگلستان درآمده بود و صاحب خبرگزارى معروف «رويتر» بود، به ايران معرفى كرد. وى نيز با تهيّه طرحى به ايران آمد و سرانجام در سال 1251 ه ش/ 1872 م، امتياز استخراج معادن ايران از جمله زغال سنگ، نفت، آهن، سرب، ايجاد راه آهن از درياى خزر تا خليج فارس، ايجاد راه آهن شهرى، اجاره گمركات و در يك كلام، همه ثروت ملى ايران‌

[1] - تاريخ روابط خارجى ايران در دوران ناصرالدين شاه و مظفرالدين شاه، ولايتى، ص 94.

[2] - همان، ص 95-96؛ تاريخ روابط خارجى، هوشنگ مهدوى، ص 163.

[3] - همان، ص 101-100.

[4] . 1 - Baron Julius de Reuter.