رفع اختلافهاى بعضى از كشورهاى اروپايى و بويژه تصميم گيرى درباره تصرفات روسيه در خاك عثمانى، تشكيل شده بود كه مقامهاى ايران از كشورهاى شركت كننده در آن كنفرانس، خواستار فشار به عثمانى جهت رفع اشغال قطور شدند كه در نتيجه كنفرانس در پايان كار خود، يك ماده از قطع نامه را اختصاص به استرداد آن ناحيه به ايران داد كه دولت عثمانى بعدها ناچار شد دهستان عشايرى قطور (نزديكى خوى) را تخليه كند. [1]

ناصرالدين شاه پس از ديدار از آلمان از كشورهاى فرانسه و اتريش نيز بازديد كرد.

وى در فرانسه نمايشگاه عظيم بازرگانى و صنعتى جهانى ديدن كرد و تحت تأثير پيشرفتهاى اروپاييان قرار گرفت. همچنين در اتريش از صنايع نظامى و كارخانه هاى اسلحه سازى آن كشور بازيد نمود. و تجهيزاتى براى سازماندهى و نوسازى ارتش ايران خريدارى كرد و به دنبال آن وزير مختارى در اتريش تعيين و مشغول كار شد. [2]

يكى ديگر از نتايج بسيار مهمّ سفر دوم ناصرالدين شاه به اروپا، تشديد رقابت روس وانگلستان در امور داخلى ايران و در نتيجه گرفتن امتيازات بيشتر از حكومت ايران بود.

نفوذ روسيه در دربار و سياست ايران كه پس از قراردادهاى تحميلى «گلستان» و «تركمنچاى» افزايش پيدا كرده بود، همچنان سير صعودى داشت تا اين كه پس از سفر دوم ناصرالدين شاه به آن كشور به اوج خود رسيد. به همين دليل روسها پس از اين سفر توانستند اميتازهاى زيادى از جمله امتياز نفت سمنان و امتياز شيلات بحر خزر گرفته و با فشار آنها ناصرالدين شاه مجبور شد كه وزير امور خارجه ايرن؛ يعنى سپهسالار را كه طرفدار انگلستان بود، بركنار كرده و به جاى او «ميرزا سعيد خان مؤتمن [3] الملك» راكه طرفدار سياست روسيه در ايران بود، به وزارت خارجه منصوب كند. [4]

انگلستان كه از نفوذ بيش از حد روسيه در ايران، نگران شده بود، با فشار به ناصرالدين شاه توانست دو امتياز بسيار مهمّ دريافت كند. يكى از آنها واگذارى امتياز

[1] - تاريخ تحولات سياسى و روابط خارجى ايران، مدنى، ج 1، ص 396-394.

[2] - تاريخ روابط خارجى ايران در دوران ناصرالدين شاه و مظفرالدين شاه، ولايتى، ص 148-150.

[3] - لازم به ذكر است كه پيمان آخان كه در گذشته ذكر شد و به موجب آن ايران از ادعاى حاكميت خود از تركستان دست كشيد درزمان وزارت همين شخص و با امضاى او بود.

[4] - تاريخ تحولات سياسى و روابط خارجى ايران، مدنى، ج 1، ص 400-399؛ تاريخ روابط خارجى ايران، مهدوى، ص 169.