به اين فكر افتاد كه پست وزارت جنگ را به رضا خان اعطا كند و در مقابل، فرماندهى قواى قزّاق را از وى پس بگيرد؛ ولى اين اقدام، بر عكس آن چيزى كه سيد ضياء تصور كرده بود نتيجه داد. رضا خان پس از آنكه پست جديد را احراز كرد، سمت قبلى خود را نيز حفظ نمود. [1]

آخرين ابتكار در مقابل قدرت روزافزون رضا خان، كودتا عليه وى بود. سيد ضياء سعى كرد از نيروهاى ژاندارمرى كه در قم، قزوين و سمنان مستقر بودند استفاده كند و به همين سبب تلگراف رمزى به ژاندارمريهاى اين سه شهر مخابره و آنها را براى يك كودتا آماده كرد. از سوى ديگر، سيد ضياء اختلافاتى نيز با احمد شاه داشت و بدين روى سعى داشت وليعهد (محمدحسين ميرزا) را براى جانشينى احمد شاه بعد از كودتا آماده كند. ولى قبل از آنكه بتواند نقشه خود را به مرحله عمل برساند، رضا خان از جريان اطلاع حاصل و دستور اشغال وزارت‌خانه‌ها و مقرّ نخست‌وزيرى را توسط قواى قزّاق صادر مى‌كند. پس از آن، رضا خان از شاه مى‌خواهد كه سيد ضياء را از پست نخست‌وزيرى عزل نمايد. شاه درخواست رضا خان (سردار سپه) را مى‌پذيرد و حكم عزل نخست وزير را صادر مى‌كند. سيد ضياء پس از عزل دستگير و به لبنان تبعيد شد. [2] به علّت روى كار آمدن اين كابينه توسط كودتا و همچنين نحوه عملكرد آن در 93 روز عمر خود اين كابينه، «كابينه سياه» نام گرفت.

نخست‌وزيرى رضا خان‌

رضا خان در اين مدّت وضعيّت را به صورتى درآورده بود كه هيچ دولتى در ايران نمى‌توانست براى مدّت زيادى در رأس قدرت باقى بماند. بعد از كابينه سيد ضياء، قوام‌السلطنه اقدام به تشكيل كابينه كرد؛ ولى بيشتر از هفت ماه در اين پست دوام نياورد.

وى در اين مدّت باب مذاكره با آمريكا را باز كرد و مستشارانى را از آمريكا براى امور ماليه، به ايران دعوت نمود. از ديگر اقدامات اين دولت، دعوت از عدّه‌اى از نمايندگان‌

[1] تارِیخ سِیاسِی معاصر اِیران، ج 1، ص 176 ـ 177.

[2] همان، ص 177.