شما ضرر خواهيد كرد. اگر قرارداد لغو شد هميشه متضرر و منفور و از سياست دور خواهيد بود و اگر قرارداد عملى شد و انجام گرفت ديگر انگليس به شما كارى ندارد و براى رضايت ملّت ايران شما را فدا خواهد نمود. [1]

طراح كودتا يعنى دولت انگليس در بعد سياسى، سيد ضياءالدين طباطبايى و در بعد نظامى رضاخان را در نظر گرفت. فرمانده ديويزيون قزّاق بلافاصله پس از ورود به تهران حكومت نظامى اعلام نموده و شبانه حدود هفتاد نفر از رجال سياسى و سرشناسان كشور را زندانى و يا به نقاط مختلف تبعيد كرد. مدرّس هم از جمله تبعيدشدگان به قزوين بود. اين عمل سيد ضياء باعث تشديد حسّ تنفر و بدبينى مدرس نسبت به سيد ضياء و بعدها باعث منزوى شدن وى از صحنه سياست شد. پس از بركنارى وى زمينه لازم براى آزادى زندانيان از جمله مرحوم مدرّس فراهم شد. [2]

مدرس در مجلس چهارم‌

نخستين مخالفت مدرس با رضا خان‌

محور مبارزه مدرس با رضا خان بر سر خودسرى و ديكتاتورى او بود. او مى‌خواست رضا خان به عنوان سردار سپه و يا وزير جنگى باقى بماند و در اختيار قانون باشد و پادشاهى مشروطه و مجلس شوراى ملّى بر او حاكميت داشته باشد، نه اينكه وزير جنگ خود تصميم بگيرد و نظرات خود را بر دولت و مجلس و ملّت تحميل نمايد.

از اين رو تا زمانى كه وزير جنگ به حقّ و حقوق خود قانع بود و در ايجاد نظم و آرامش در اطراف و اقصى نقاط مملكت مشغول بود مدرس هم از او حمايت مى كرد. امّا زمانى كه او پا را فراتر از دايره وظايف و اختيارات خود گذاشت و داعيه‌هاى ديگرى در سر مى‌پروراند، مخالفت خود را با او آغاز نمود.

در اين ايام هر چه زمان مى‌گذشت اعمال نفوذ و دخالت نظاميان در امور مملكتى در

[1] مدرس قهرمان آزادِی، حسِین مکِی، ج 1، ص 156.

[2] ر.ک: مدرس مجاهدِی شکست‌ناپذِیر، عبدالعلِی باقِی، ص 47.