پانزدهم به رهبرى مصدق در اين جهت از او حمايت مى‌كردند. [1]

سياستمداران انگليس كه از حركت ضد استعمارى ايران آگاه شده بودند، در جهت تثبيت چپاول و غارتگرى خود هيأتى به نمايندگى از شركت نفت انگليس و ايران به رياست «گَس» روانه تهران كردند تا بلكه با اضافه كردن چند هزار ليره به قرارداد 1312 ه. ش مانع به ثمر رسيدن نهضت ملّى نفت ايران شوند. به همين دليل لايحه الحاقى گس- گلشاييان با عجله تمام تهيه شد و در حالى‌كه مدت كوتاهى از عمر مجلس پانزدهم باقى مانده بود با قيد دو فوريت تقديم مجلس شد، اما نمايندگان اقليت مجلس با نطقهاى طولانى وقت مجلس را گرفته، با پشتيبانى افكار عمومى خارج از مجلس مانع تصويب آن شدند و عمر مجلس بدون نتيجه به پايان رسيد و رسيدگى نهايى درباره آن به مجلس شانزدهم موكول شد. [2]

تصويب طرح ملّى شدن نفت و دولت دكتر مصدّق‌

زمينه‌هاى ملّى‌شدن نفت كه از دوره چهاردهم مجلس شروع شده بود، براى طى مراحل نهايى خود نياز به حضور آيت‌اللَّه كاشانى و دكتر مصدّق در مجلس در كنار هم داشت. هر چند مردم آيت‌اللَّه كاشانى را براى دوره چهاردهم به نمايندگى برگزيدند، امّا اين مسؤوليت باعث آزادى وى از زندان متفقين نشد و او به مدت 28 ماه در زندان باقى ماند و از داخل زندان با پيامهاى خود با انگليسيها به مخالفت برخاست و خواستار ملى شدن نفت بود. وى در زمان نخست‌وزيرى قوام به وسيله او به قزوين تبعيد و قوام مانع از انتخاب او براى مجلس پانزدهم شد. همچنين او پس از وقايع پانزده بهمن 1327 ه. ش و تيراندازى به شاه ابتدا به خرّم‌آباد و سپس به لبنان تبعيد گرديد. امّا مردم كه به حضور او در مجلس در كنار دكتر مصدّق براى ملّى شدن نفت پى برده بودند، او را به نمايندگى مجلس شانزدهم انتخاب كردند و او از تبعيد با استقبال پرشكوه مردم‌

[1] تارِیخ سِیاسِی معاصر اِیران، مدنِی، ج 1، ص 167.

[2] پنجاه سال نفت اِیران، فاتح، ص 388 ـ 402.