پوشش فعاليّتهاى فرهنگى، مذهبى و پزشكى به پايه‌ريزى نفوذ خود در ايران بپردازند.

آنها با استفاده از منابع مالى هنگفت خود توانستند در راستاى منافع استعمارى آينده آمريكا در ايران، قدمهاى مؤثرى بردارند. از جمله اقدامات آنها تأسيس مدارس تبليغ آيين مسيحيّت در شهرهاى مختلف كشور بود كه تعداد زيادى از دختران و پسران ايرانى در اين مدارس مشغول به تحصيل بودند. تأسيس چاپخانه و پخش نشرياتى در تبليغ آيين مسيحيت از جمله ديگر اقدامات آنها بود. [1] بالاخره فعّاليتهاى عوام فريبانه مبلّغين مسيحى زمينه را براى ايجاد رابطه بيشتر و در نهايت رسمى با آمريكا را فراهم ساخت.

سابقه تاريخى آمريكاييها در ايران‌

روابط سياسى- اقتصادى ايران با آمريكا به دوره صدر اعظمى اميركبير برمى‌گردد.

وى با انجام مذاكرات فيمابين موفّق به انعقاد «عهدنامه دوستى و كشتيرانى» با آمريكا شد. هدف امير از اين قرارداد ورود نيروى سوّم و ايجاد توازن دريايى در برابر انگليس بود كه با كارشكنيهاى اين كشور به مورد اجرا گذاشته نشد. اين روابط همچنان ادامه يافت تا اينكه با بازگشايى سفارت، اوّلين سفير آمريكا به نام ساموئل گرين بنيامين [2] در سال 1300 ق/ 1883 م وارد تهران شد. در آن زمان آمريكاييها توانستند ضمن اخذ امتيازات گوناگون، نفوذ خود را در شهرهاى مختلف افزايش دهند. [3]

آمريكا در جريان نهضت مشروطيت ضمن موضع‌گيرى به نفع مردم، به دعوت مقامات دولتى اقدام به اعزام هيأتى به رياست مورگان شوستر [4] جهت سر و سامان دادن به اوضاع مالى كشور كرد. اين اقدام، دو قدرت روس و انگليس را نگران ساخت. شوستر براى اينكه بتواند به فعاليت خود ادامه دهد ماژور استوكس [5] وابسته نظامى سفارت انگليس را به عنوان فرمانده ژاندارمرى خزانه و معاونت خود انتخاب كرد. او با اين اقدام خود توانست از

[1] پژوهشِی در تارِیخ دِیپلماسِی اِیران، محمّدعلِی مهمِید، ص 253.

[2] S.G.W.Benjamin.

[3] ـ نظام سِیاسِی ـ و سازما‌هاِی اجتماعِی اِیران در عصر قاجار، ورهرام، ص 248 ـ 249.

[4] W.morgan Shuster.

[5] Stocks.