خلاصه وقايع نبرد ملازگرد- مانزيِكرت‌

سال هجرى‌سال ميلادى‌خلاصه رويدادها 970360 سلجوق فرمانده غُزان از دشت قرقيز- آنجا كه رودخانه سيحون به درياچه خوارزم (آرال) مى‌ريزد- سر برآورد و همراه قبيله‌اش به بخارا منتقل شد (اينان پس از پذيرش اسلام به تركمان موسوم گشتند). 1095451 دولت سلجوق به رهبرى دو نوه سلجوق، يعنى طغرل بك و چغرى بك داود آن قدر گسترش يافت كه خوارزم، خراسان، طبرستان و سجستان (سيستان) را دربرگرفت. پس از مرگ چغرى بك داود، فرزندش آلب ارسلان قلمرو حكومت پدر را، به پايتختى مرو، زير فرمان گرفت. 1062455 سلطان طغرل بك در اين سال درگذشت- پايتخت او نيشابور بود- و برادرزاده‌اش، آلب ارسلان، زمام امور مملكتش را به دست گرفت و دست به كار متّحد ساختن سلاجقه گرديد. 1063456 آلب ارسلان، سرزمين‌هاى خُلّان، هرات و چغانيا را تصرف كرد و بر ضد خويشاوندانش كه قتلمش سلجوقى را به فرماندهى برگزيده بود اقدام به جنگ كرد. او آهنگ رى نمود و پس از شكست دادن عموزادگانش آن جا را پايتخت خويش قرار داد و آنگاه به جنگ با روميان برخاست.

پادشاه روم «رومانوس ديوجان» با لشكرى انبوه از قسطنطنيه آهنگ شام كرد و در شهر مَنْبِجْ فرود آمد و آنجا را غارت كرد و ساكنانش را كشت. وى آن‌گاه محمود بن صالح بن مرداس و بنى كلاب و پسر حسان طايى و اعرابِ همراه اين دو را شكست داد و سپس آهنگ ديار خويش كرد. 1071463 آلب ارسلان برحلب چيره شد و آن را از فاطميان گرفت و در جنگ ملازگرد بر «رومانوس ديوجان» چيره شد؛ و او را اسير كرد. 1072464 آلب ارسلان در ماه دسامبر در كنار رود جيحون درگذشت. وى در اين هنگام فاطميان را از سرزمين شام بيرون رانده بود و حكومت سلاجقه به پسرش ملكشاه انتقال يافت. 1095507 مجمع بياچنزا در شمال ايتاليا و پس از آن مجمع كلرمونت در فرانسه اعلام جنگ صليبى كردند. 1099511 آغاز جنگ صليبى و اشغال قدس.