شرايطى بود كه مى‌توانست با كشاندن ميدان جنگ به قبرس آن را تهديد كند، چنان‌كه مملكت ارمنستان نيز در محاصره امارتهاى ترك قرار گرفته بود.

اما امپراتورى بيزانس در شرق از سوى تركها و در غرب از سوى بلغارها و صربها در معرض خطر و تهديد بود. بيزانسيها كوشيدند تا تركها را از سويى و بلغارها و صربها را از سوى ديگر به جان هم بيندازند. آنها توانستند از اين راه كيان خود را حفظ كنند، ولى فكر برپايى يك جنگ صليبى جديد براى آنان دشوار بود.

اما دعوت صليبى جهت تازه‌اى پيدا كرد. پس از مرگ پاپ نيكولاى چهارم بدون دستيابى به هيچ نتيجه‌اى در سال 1290 م، رجال كليسا براى ايجاد شور صليبى در مردم و توصيف وضع مشرق و درس‌آموزى از حملات پيشين به تأليف كتابهايى پرداختند و پيشنهادهايى را براى حمله‌هاى احتمالى تهيه ديدند. اين تحرك جديد تبليغاتى از سوى رجال كليسا حمايت مى‌گرديد. [1]

[1] . در اين راستا از برخى كتابهايى كه در آن دوران شهرت ويژه‌اى كسب كرده‌اند مى‌توان نام برد.

الف - كتابى دربارۀ بازپس‌گيرى سرزمين مقدس: »snoitar epuceR ederb iLet cnaSarreT« نوشته راهبى فرانسيسكائى به نام ويدنچو پادو. نويسنده كتاب عهده‌دار مأموريتهاى ديپلماتيك پاپ بود. كتاب در سال 1290 م انتشار يافت.

ب - «گزارشى از سقوط عكا»، نوشتۀ راهب تاديوس ناپولى. وى اين كتاب را با اعلاميۀ شديدى خطاب به پاپ و فرماندهان به پايان برده است.

ج - طبيبى از دربار پاپ به نام گالوانولوانتى در سال 1294 م كتابى در همين زمينه نوشت و آن را به فيليپ چهارم پادشاه فرانسه تقديم داشت.

د - ريمون ليل (مبلغ بزرگ اسپانيايى) كه در ميورقه - واقع در قلمرو اسلامى - به دنيا آمده بود (1232 م) و زبان عربى را خوب مى‌دانست، مقاله‌اى را خطاب به پاپ دربارۀ اجراى مطلوب جنگ بر ضد مسلمانان نوشت (1295 م). وى سپس كتاب مشهور خود موسوم به «پايان‌نامه» ]eniFeDrebiL[ را در سال 1305 م انتشار داد. اين كتاب دربردارندۀ نقشه‌ها و نظريه‌هايى به منظور بيرون راندن مسلمانان از اندلس و كشاندن جنگ به سرزمين آنان بود. طبق اين نقشه‌ها جنگ بايد از مغرب آغاز مى‌شد تا به مصر مى‌رسيد.

ه‌ - گزارش امير ارمنى «هيتوم» يا «هايتون كوريكوس» كه به فرانسه پناهنده شد و در پرايمو نسترانت نزديك «پواتير» پيشواى يك دير گرديد. پاپ از امير ارمنستان تدوين اين كتاب را درخواست كرد كه در سال 1307 م با عنوان sitneirO erreT muroirotsiH solF انتشار يافت. اين كتاب مشتمل بود بر خلاصۀ تاريخ خاور نزديك همراه با پيشنهاد انجام حمله‌اى از خشكى و دريا به شام. وى سفارش كرد كه صليبيها با مغولان هم‌پيمان گردند.

و - مجموعۀ گزارشهايى كه به تقاضاى پاپ كليمنت تهيه و به مجمع سال 1311 م وين تقديم شد. مهم‌ترين گزارشها اينها بودند:

1 - گزارش جيمز مولاى رئيس ميهمان‌نوازان در سال 1307 م.

2 - گزارش رئيس پاسبانان معبد، «فولك فيلاريت»، در سال 1311 م؛ كه به فيليپ پادشاه فرانسه تقديم گرديد.

3 - گزارش هنرى دوم پادشاه قبرس به مجمع وين.

ز - كتاب «اسرار صليب مقدس» sieu rcmui lediF sterceS نوشته مورخ مارينو سانوتو - يونانى الاصل - اين كتاب در سال 1321 م انتشار يافت و در آن بر جنگ اقتصادى تأكيد گشته بود.